Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

1 9 6 Belirsizin Bilimleri
• Kavramları, zihne daha fazla kendilerini algılattırıcı kıl
m ak, yani onlara, her birini bilinç alanının merkezine dayataı
ve böylece bir başka kavramdan ya da başka biçimlerden fark
lılaştıran zihinsel bir "biçim gücü" vermek. Bu, kavramları
apaçıklık vermek, yani zihne onları kullanışında bir tür ken
diliğindenlik ve onları kullandığı söylemde bir tür egemenli]
vermek demektir.
• Herhangi bir kavramın bir başka kavramla, düşünceniı
akıl yürütme süreci içindeki ilişkilerini zorunlu kılmak; yan
kavramın açık seçikliğini bir tür bulaşma yoluyla bir sonraki
nin apaçıklığına, ardından daha sonrakinin apaçıklığına... zin
cirleme bir şekilde taşımak.
• Bu zihinsel manipülasyonların veya işlemlerin, algılanaı
bir gerçeği dönüştürmesini (deney projesi veya konusu, bir göz
lem durumunun araştırılması niyeti vb) sağlamak.
• Bu kavram veya ilişkileri kullanan bir söylem sayesinde
bir başka bireyde bulunduğu sonucuna varılan değer veya dav
ranışları, elverişli bir durumda (inandırma/ikna süreci) değişti
rebilmek.
Daha önce kullandığımız bir imaja dayanarak diyebiliri:
ki, "zihin belirsiz, muğlak, puslu, karanlık, hatta anlaşılama:
olan içinde işler" (Le Roy) olduğu ölçüde, belirsiz kavramlarıı
bir metodolojisi, bu karanlıklar ve sisler içinde, az çok istikrar
lı biçimler ayırdetmeye ve onları adlandırmaya çalışır. Zihin bv
şekilde çalıştıkça, yani bu sisler peyzajında dolaştıkça, bu biçim
ler, zorunlu olarak birliklerini yitirmeksizin biraz değişerek (biçi
min deformasyona direnme yasası), somutlaşırlar, sağlamlaşırlaı
Bu sisler peyzajına biçimler yerleştirdikten sonra, bu peyzaj için
de zihinsel olarak dolaşmak, bu peyzajda başlangıçta kendiler
de bulutlu ve muğlak olan farklı perspektifler veya bakış açılar
yakalamak ve bunlara da öncekilerin zihinsel zincirinde mevcu
biçimlerin sahip olduğu göreceli sağlamlığı vermek gerekir.
Le Roy ve Geştalt teorilerinden kısmen esinlenmiş olan bu ben
zetme, Kurt Lewin'in psikolojik teori mertebesine yükselttiği bi:
başka benzetmeye yabancı ya da en azından onunla çelişik değil
dir; Lewin'in topolojik alan teorisine göre bireyin bilinç alanı, "pers