Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Doğası Gereği Bilinemez Olan 8 1
İnsan bilimleri bölümleri de artık, önemli krediler talep edecek
ve gerektirecektir. Psikanalitik bakışla aynı açıdan bakarsak,
belki de onlara verilecek krediler, ortaya koydukları sonuçların
değeri konusunda da daha "yüksek" bir itibar (kredi) sağlayacaktır.
Böylece insan bilimleri vasıtasıyla, belirsizin bilimlerine
de önem verilecek ve çağdaş bilim fizyonomisi dengelenecektir.
14. Deontoloji ve Yeniliğin Frenlenmesi
Özne-objeler üstüne temellenen bilimsel bir araştırmanın yeni
statüsü, diğer yandan, etik nitelikli önemli sonuçlar doğurmaktadır.
İnsanla işi olan laboratuvarlarda, hemen her yerde bizzat
deneyi gözden geçirmekle görevli ve böylece araştırma ve
yaratıcı özgürlük üstüne dolaylı bir denetim kurmaya çalışan
birtakım gruplar veya komisyonlar oluşmaktadır. ABD de, gittikçe
daha çok alanda, bir araştırmaya başlamak için, araştırmacı
öncelikle, araştırma projesini tüm detaylarında kâğıt üzerine
yazmak zorundadır; -kuşkusuz bu, keşfetmeye çalışan ve bilmediğini
araştıran (çünkü zaten bunun için araştırmaktadır) bir
insanın durumuyla çelişkili olabilir- yani araştırmacının, reddetme
yetkisine sahip komisyonlar tarafından incelenecek dosyalar
hazırlaması gerekmektedir; bu ise tüm keyfiliklere, tüm
yönlendirmelere ve tüm sansürlere açık kapı bırakmaktadır.
Rilim sitesinde iyi bilinen bir olgu vardır; projeleri kabul veya
reddetme güçleriyle donanmış beş kişilik bir komisyon atamak,
yeniliğe karşı en etkili barajlardandır; zira biraz yeni ve tanımı
gereği belirsiz olan tüm fikirlere, bu beş kişiden birinin mantıksal
veya deontolojik kanıtlar ileri sürerek karşı çıkması kaçınılmazdır;
bazı komisyon üyeleri için dosyaları uzun uzun incelemek
yerine reddetmek en kestirme yoldur. Bu durumda geçme
şansı olan araştırma projeleri, önceden zaten saptanmış şeylerin
varyasyonları veya genişletilmesidir. İronik bir tarzda hatırlatalım;
bir hami (mecene) önünde sübjektif başarısızlık olasılığı 1/2
olmuştur. ^ .
Burada araştırma etkinliğine tözsel bir ayakbağı, yük, bir
tür dolaylı, fakat etkili fren söz konusudur.