Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Belirsizin Bilimlerinin Metodolojik Yanları 2 1 5
)M>re, az ya da çok sayıdaki birey tarafından (anketi yanıtlayanlar
veya yargıçlar) verilen yargıların veya belirtilen kanaatlerin
ortalaması alınarak, -her zaman olmasa d a- çoğu kez yapılan
Imdur; pratikte en çok işlenen yöntemlerden biri budur. Böylece,
I uırada iki boyutta (ve daha kesin olarak, üç boyutta) bir tür akıl
yürütme söz konusudur; bu akıl yürütme içinde, bilinç alanının
yapılandırıcı bir aracı olarak bakışımız, bir çizgi üstünde değil
bir yüzeyde istediği gibi dolaşır.
Yüzeyde düşünme sürecine, bir tablonun inşasıyla ilgili
olarak üç uygulama örneği verelim.
8) Lengüistik Mesafe Kavramı
Çevirmenlere, belirli kurallara göre farklı ücret tarifelerinin
uygulanması, tüm uluslararası örgütlerde sık görülen bir
deneyim olgusudur. Kabaca, burada rol oynayan etmenin,
dilin "zorluğu" olduğu düşünülebilir. Ancak, "dilin zorluğu"
açıkça ne demektir? Çince, japonlar için; İbranice Araplar
için, İtalyanca İspanyollar için zor mudur? Demek ki anlama
sahip olan şey "dilin güçlüğü" kavramı değildir; anlam,
başlangıç diliyle sonradan varılan dil arasındaki "lengüistik
fark"Ia ilgili bir başka kavramdadır. Bu durumda, çeviri tarifesi,
İspanyolca veya Fransızca konuşan bir Portekizliye kıyasla
Fince konuşan bir Portekizli için daha yüksek olacaktır; veya
Finceden çeviren bir Macar için, Arapçadan çevirene kıyasla
daha düşük olacaktır. Tüm bunlar oldukça belirsiz; Türkçenin
Macarcayla yakınlığı var mıdır? Bask ve Kore dilleri ilişkili
midir? Burada etkili bir başka etmen, ortaya çıkan vesilelerin
sıklığı veya azlığıdır. Vesileler azaldıkça, ücret artar; örneğin
Maya dilinden çeviri yapan bir Almana daha çok ücret verilecektir;
çünkü bu, az karşılaşılan bir durumdur; her iki dili de
bilen birini bulmak kolay değildir ve bu, tarifeye de yansır.
Bununla birlikte, her ülkede bulunan uluslararası her örgütte,
çok sayıda etmeni dikkate alan değerlendirme tarifeleri veya
baremler vardır; bu etmenlerden ikisini andık, ama başkaları
da vardır; bu tarifeler -aşağı yukarı- herkes tarafından kabul