Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Belirsizin İşlenmesi Yöntemlerinden Bir Örneklem 2 7 1
likle teknik kalitesi düşük fotoğrafları arasında bir tercihte bulunmak
gerek ve bu seçim, her zaman keyfidir.
Bu yöntem, yaşantının tanığı olan "enstantane fotoğraf'm
ediminin otantikliğine, ayırdetme, mertebelendirme, esas olan
lehine aksesuar olanı eleme gibi entelektüel şematizasyon ediminin
gücünü katar. Çoğu kez kötü kaliteli (flu, kıpırdanma, kötü
kontrast, kötü çerçevelenmiş, bozulmalar vb) olan uygun (pertinent)
bir konu fotoğrafı yapıldıktan sonra, 13x20 veya daha büyük
formatta, agrandisörde, bir veya birçok tiraj yapılır. Gözlemci
(zorunlu olarak fotoğrafı gerçekleştiren kişi değildir), ya doğrudan
resim üstünde veya şeffaf kâğıt üstünde, kalemle bir desen
çizmeye ve sadece apaçık kılmayı arzuladığı şeylerin temel çizgilerini
ve hatlarını belirginleştirmeye çalışır (Cavalcante).
Başlangıçta retorik ve kanıtlayıcı bir yöntem gibi görünen
bu yöntem, deseni çizen gözlemciyi, belirsizin evreninden
ayıklanmış anlamlı ayrıntıların seçilmesi ve şeffaf bir kâğıt
üstüne yansıtılması yoluyla, zihninde bilinçli olmayan bir mertebelendirmeye
götürür. Bu işlem sayesinde resim, her ne kadar
seçilen öğeler keyfi bir yargıya dayansa da (Geştalt'm özelliği)
başlangıçta olduğundan daha açık bir hale gelir.
7. Sembolik Denklemler Yöntemi ve Geştalt
Bu yöntem, basit bir Geştalt ilkesine dayanır; buna göre, özellikle
belirsiz olgular konusunda gözlemcinin, olguları nitelendiren
değişkenler arasındaki ilişkilerden çıkardığı kavramın, bizzat bu
değişkenleri tanımlama kapasitesinden daha net, daha kendini
dayatıcı olduğu oldukça sık karşılaşılan bir durumdur; gözlemci,
ilişkilendirdiği değişkenlere kıyasla, orantılı büyüme, eksponansiyel
artış, logaritmik değişme, ters orantılı azalıp çoğalma, vb
ilişkileri (toplama veya çarpım ilişkileri) daha iyi kavrama yeteneğindedir.
Bunun sonucu olarak, bu kısmi bilgisini, değişkenlere
cebirsel harfler vererek ve -daha sonra bu değişkenlerin
kesin tanımını ve ölçme birimlerini yeniden ele almaya hazır bir
tutumla- değişkenlerarası ilişkiyi yazarak "sembolik denklemler"de
somutlaştırıp kullanmak durumundadır.