Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Doğası Gereği Bilinemez Olan 6 7
)',ı ve sosyolojik fotoğrafçılıkta, insanları konu alan fotoğrafın
(sosyolojik fotoğraf) niteliği, (tüm makine ve teçhizatıyla birlikle)
fotoğrafçının cüssesiyle ters orantılıdır.
• Bilimle çok eski bir beraberlikleri olan polis ve casus gibi
I M'ofesyonellerin geliştirdiği bir başka teknik daha vardır. Burada
fotoğrafçı, dünyanın herhangi bir noktasında, kendisi taralından
seçilmemiş bir yerde, yani, resmin niteliğinin zorunlu
koşulu olan görünmezliği sağlayamayacağı bir yerde cereyan
eden bir "sahne"yi yakalamaktan vazgeçer; bunun yerine gözleminin
kalite koşullarını (ışık, agrandisman, çevreleme) ayarlayabileceği
ve gizlenebileceği ayrıcalıklı bir gözlem noktası
seçer ve gözlem alanını oluşturan bu dünya parçasında "onu
ilgilendirecek" bir şeyin cereyan etmesini, özü gereği açık
seçik olarak tanımlanamayan bir şeyin ortaya çıkmasını bekler.
Ancak daha sonradır ki, bilimsel gözlem açısından ve ilke olarak
iyi olduğu varsayılabilecek fotoğraflardan hareketle, gayretli,
uzun ve daima parçalı bir çalışmayla öğeleri birleştirip
sahneler oluşturur.
• Bilimsel fotoğrafçılıkta uygulanan ve altı çizilmesi gereken
önemli bir yol daha vardır; yeniden kurma (reconstruction).
Burada, her zaman olmasa da genelde fotoğrafçı olan gözlemci,
doğrudan ve aygıtsız bir gözlemle, dünyanın birtakım sahnelerini
kendiliğindenliklerinde ve dolayımsız niteliklerinde
ona göründükleri gibi kavrar; sadece ilgili, dikkatli, uyanık
bir temaşa etkinliği yürütür. Bilimsel dokümanını oluşturmak
için, sosyal bilimlerin başlangıcında uzun zaman uygulandığı
üzere gördüğü şeyleri sözcüklerle ifade etme ve uygulama
yoluna gitmek yerine, bir stüdyo ve yeniden temsil etmek üzere
profesyoneller ve aktörler kiralayacak, onlara kendi belleğinde
canlandırdığı durum (eidos) ile tüm parçaları toplayarak yeniden
yarattığı durum arasındaki benzerliği araştırabilecek işaretler
sağlayarak, bir sahneyi oynamaları için onları yönetecek
ve bilgilendirecektir. Burada durum şudur; bir fotoğrafçı var,
fotoğraf çekiyor; "aktör", tanımı gereği bir tanık durumundaki
fotoğrafçının varlığına duyarsız, işlevsel bir nesnedir; çünkü
bir sahneyi temsil etmek üzere ücret almaktadır. Oyunu yöneten-gözlemci,
demek ki kendi gözlemini hem bütünüyle kurgu­