Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

VI. Belirsizin İşlenmesi Yöntemlerinden
Bir Örneklem: İnsan Bilimlerinin Durumu
İlintili bir dizi kavramla denetlenen makul bir felsefe,
araştırmaya harcanacak zamandan o kadar çok tasarruf
etmeyi sağlar ki, dehanın yerini tutabilir; belki de deha
dediğimiz şey budur.
N. Pirie, Concepts out of Context
1) Zihinsel Yöntemlerin Açık Bir Envanteri
Kendine özgü güçlükleriyle, insan bilimleri, gözden geçirdiğimiz
amaçlara ulaşmak için çok çeşitli zihinsel tekniklerden
esinlenmiş bir dizi yöntem geliştirmek zorunda kalmışlardır. Bu
bilimleri, çok çeşitli ortamlarda uygulama ve öğretme deneyimimiz,
bize, bunun bir tür listesini yapma olanağını vermiştir.
Bunlardan bazıları, bir olguyu, olayı veya kavramı, tanım
lam aktan çok, ortaya çıkarmayı amaçlayan betim sel yöntemlerdir;
diğer bazıları, bu olguya minimum bilim sellik
kazandırmak için, günlük dilin terimleriyle belirtirsek onu
saflaştırmaya çalışmaktadır; kimileri, şimdiden oldukça gelişmişlerdir.
Bunların çoğu kanıtlayıcı akıl yürütmeleri öne
çıkaran ve fiziksel bir metinle ifade edilen "doğrusal düşünc
e c e değil "yüzeyde düşünce" denilen bir imaj, grafik, diyagram,
şema veya figürle düşünmeyi içeren bir düşünce tarzına
dayanmaktadır. Burada, göstermek kanıtlamaktan; telkin etmek
de zorlamaktan daha önemlidir ve bunda, grafik olarak