Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

3 1 8 Belirsizin Bilimleri
6) Karakter psikolojisi bilgilerinden hareketle, aynı bir ya
rışma alanı içinde iki insan türünün varlığının, bunlar arasında
bir düşmanlık meydana getirmeye elverişli bir durum olduğu
sonucuna varılabilir; bu kolayca test edilebilir, ama bizi bir başka
konuya götürür.
9. Psikolojik Çözümleme ve Aşırı Rasyonelliğin
Sorgulanması
Mikro-psikolojik çözümleme, günlük yaşamın bilgisine iliş*
kin bir yöntem önermek istemektedir. Varoluşun dokusu olan
ve bilinç düzeyine hemen unutulmak veya aşılmak üzere sadece
aralıklı olarak gelen bu "çok küçük" şeyleri büyütmek
için, "psikolojik mikroskop" gibi oluşmaktadır. Bir bakıma, Nietzsche
tarafından önerilmiş "tüm değerlerin yıkılması" olan
bir ölçek üstünde, gündelik yaşamın özel/mahrem değerlerini
keşfetmektedir. Yaşam tarzlarımızın karmaşıklığı ve birbirine
geçişmesini dile getirmekte ve bunları, bazen diğer çevrelerdeki
veya uygarlıklardaki yaşam tarzlarıyla karşılaştırmaktadır.
Bu basit açıklamaya göre, mikro-psikolojik çözümleme, sosyal
yaşamın muhalifi rolünü oynamaktadır; bir sosyal projenin kendine
ilişkin olarak verdiği imajı ifşa ederek bireyin effektif değerlerinde
kök salmış olan, yani akıl yürütmeyle katıldığı değerlerden
ziyade hissettiği değerlerini temel alan bir başka imaj
sunmaktadır.
Gerçekten de söz konusu olan, pozisyon alan varlığın incelenmesidir;
bu inceleme üç şeyi birbiriyle ilişkilendirir: a) Sıradan
olanın altında tuhaf veya özel olanı gözleme yeteneği; bu,
yazarın -v e ondan sonra da fenomenoloğun- betimleme ustalığıdır,
b)Dünyanın sonsuzluğunu, sonlu bir şema olan mikro-senaryo
ile ikame ederek bu sonsuzluktan ayrılanı şematize
etme dürtüsü, c) Nicelleştirme iradesi; bir olguyu, bir ölçümler ağı
içinde yerleştirme olanağımız dışında, bilimin olmadığı fikrine
dayanır; bu ölçümler belirsiz, hatta sübjektif olabilir, yeter ki,
herhangi bir düzeyde "yargıçlar"ın konsensüsünü yansıtsınlar
ve öngörüş sağlasınlar.