Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Mikro-Psikoloji 3 0 1
leri ve dayanaklar bulunabilirse tartışılacak, sorgulanacaktır. Öte
yandan mikro-psikoloji, teknik anlamda bir metodoloji oluşturan
birtakım zihinsel teknikler bütününe sahiptir:
• Her şeyden önce, bütününde veya hiç olmazsa katılan ve
gözlenen gözlemcinin aynı tepkisinin meydana geleceği zihinsel
bir peyzajın özel orta k-biçi mlenişinde, bir benzer vaka araştırması
vardır. Bu, bir türlülükten çıkıp korelasyonlara ulaşan, terimin
uzlaşımsal anlamında, bir "vaka istatistiği" başlangıcı değildir;
bu, daha çok, aynı "hakikat parçaları"nm karşılaşmasında özel
durumlardan her birinin sorgulanabilir geçerliğine kıyasla bütünün
geçerliğinin daha hızla artmasına yol açan "kartopu" duygusudur.
Dikkate alınan durum/vaka ile olasılık hesabına dayalı
"istatistiksel geçerlik" kavramıyla hiçbir şekilde ilişkili olmayan
durumların bütünü arasında bir gidiş-geliş vardır.
• Açık seçik ifade etme -yani, bir yazarın ustalıkla yaptığı
gibi dilin sözcükleri ile bir mikro-senaryomm ortaya konması
egzersizi- yeteneğinde apaçıklığı, bir tanığa, bir Diğeri'ne, bir kitleye
iletme yetisi vardır ve bu ikna sürecinin belirli bir deneysel
araştırma tipine benzemektedir. Mikro-psikoloğun tanıdığı
bir mekanizmaya göre, betimlemenin belirli bir aşamasında ve
bu betimleme "iyi" yapıldığı ölçüde; apaçıklık, mikro-psikolog
ile tanık kitle arasında bir tür konsensüs olarak yerleşir ve bunu,
artık nitelikli bir kanıtlama ile sürdürmek yararsızdır.
• Nihayet, dramatizasyon ilkesi denilen, mikro-psikoloğun
kendisinin ve başkalarının günlük yaşam alanlarında yürüttüğü
bir araştırma yaklaşımı vardır; burada, doğalarını değiştirmeksizin
eylem peyzajının kimi öğelerinin önemiyle oynayarak,
örneğin aralarından bazılarını arttırarak, bir peyzaja tepkilerin
insani mekanizmasına bir derinlik ve özel bir canlılık
kazandırır, tıpkı gerçekliğin daha bir vurgulanmış, böylelikle
de onu daha iyi kavrayan provası gibi.
Bunun en iyi aydınlatılmış bir örneği, bekleme kuyruklarının
mekanizmasıdır; çağdaş dünyanın en sık görülen kusurlarından
biri olan bekleme kuyruklarının mekanizmasında,
etkili etmenlerin önemi değiştirilerek, günlük yaşamda bizim
kuyruk edimini, hizmetlere ulaşma sorunlarının her halükârda
çözüleceği tüketim toplumunun küçük olumsuzlukları düzeyi­