Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

3 3 4 Belirsizin Bilimleri
ni ortaya koymayacağını söylememektedir; bu etmen, günlük
yaşamımız üstünde etkide bulunan kapasitesinde, bilime karşı
çıkıştır ve bu tavır, bilimin hem sonuçlarında gereğince ortaya
konmuş ve hem de mekanizmalarında anlaşılmaz olduğu bir
anda gelişmeye başlamaktadır; dolayısıyla böyle bir durumda,
bilim, ancak anlaşılmaları kolay bir mitoslar dizisi gibi değerlendirilmektedir;
antropologlar, ilkel uygarlıklarda doğa güçleri
konusunda bu mekanizmanın işleyişini bize göstermişlerdir.
Kendini kutsal inek gibi sunan bir bilim in peşi sıra onu
karşı çıkılması gereken bir güç gibi görme bilincinin yükselmesi
buradan kaynaklanmaktadır; burada, insanı bu yeni tanrılardan
kurtaracak bir "aydınlanma hareketi" ile bir karşı çıkış
değil, bizzat bilimsel düşüncenin kendisine özgürce/isteyerek
bir karşı çıkış söz konusudur. Anketlere yansıdığı haliyle enformatiğe
ilişkin çağdaş tutumda, yerel, fakat bütünüyle anlamlı
örnekler bulunmaktadır. Bu muhalefetin etkileri, toplum tarafından
dayatılmış ve şurada burada ortaya çıkan ve hızla çoğalan
"araştırma yasaklarında" görülmeye başlamıştır.
Aslında, bilimsel düşünce, tarihsel olumsallıktan ötürü,
zihnin yeni bir totalitarizmi olmaya doğru gitmektedir; bu bir
totalitarizm, çünkü ne televizyon seyircisi vatandaş, ne siyaset
adamı, hiç kimse, kendi eylemlerine kılavuz olarak bilimsel ve
rasyonel düşünceyi örnek aldığını iddia etmekten geri durmamaktadır;
kuşkusuz, ekoloji kültüne veya kamuoyu yoklamaları
kültüne uyduğunda da bu böyle. Bilimsel olarak düşünmediğimizde,
kendimize kızıyoruz ve kendimizi modernliğin bir
görevlisi olmaya (geçici olarak) layık bulmuyoruz. Doğasını
bozmaksızın, bilimsel düşünceyi sorgulamış olan bir kaç çekingen
hareket (örneğin gerçeküstücülük), entelektüel anarşizmin
evrensel olmayan bir aşırılığından, tuhaflığından öte bir anlam
ifade etmemiştir; bu hareketler, tıpkı gerçeküstücülüğün reklam
pratiği tarafından ele geçirilişi gibi, teknik olarak topluma
dahil edilme durumları hariç, toplumun genel gidişatı üstünde
hiçbir etkiye sahip olmamıştır.
Demek ki, gerçekte, bilimsel düşünce, saygının incelikli yoluyla,
tümleştirici (totalleştirici) bir sistem gibi kendini dayatmaktadır.
Fakat açıkçası her totaliter olgu, bizzat varoluşundan