18.02.2013 Views

Facultatea de Istorie - Universitatea Alexandru Ioan Cuza

Facultatea de Istorie - Universitatea Alexandru Ioan Cuza

Facultatea de Istorie - Universitatea Alexandru Ioan Cuza

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

192<br />

Daniele Vittorio PIACENTE<br />

Nella costituzione contenuta in CTh. 12.1.175 66 e indirizzata a<br />

Lupinus 67 in qualità di comes e magister militum nella parte orientale, riguardante<br />

il mutamento di mansioni <strong>de</strong>i funzionari, viene stabilito che tale pratica<br />

<strong>de</strong>bba essere trasmessa a quel giudice che spontaneamente si occuperà di<br />

controversie civili 68 .<br />

In CTh. 12.1.181pr. si pone il caso in cui nessun giudice sia disponibile<br />

al momento opportuno, per cui sono inevitabili alcune modifiche alla<br />

prassi ordinaria. Innanzitutto il danneggiato avrà la possibilità di arrestare<br />

personalmente l’indiziato; ma se successivamente il mo<strong>de</strong>rator provinciae<br />

non pren<strong>de</strong>rà atto <strong>de</strong>lla controversia entro tre mesi, sarà egli stesso costretto<br />

a pagare una multa di dieci libbre d’oro 69 . Nella me<strong>de</strong>sima costituzione<br />

viene inoltre sottolineato come sia necessario che il mo<strong>de</strong>rator provinciae<br />

sia un giudice inflessibile, severo controllore <strong>de</strong>lla correttezza di comportamento<br />

(integritatis…vehemens observator) 70 .<br />

66 CTh. 12.1.175 (18 maggio 418) I<strong>de</strong>m AA. (Honorius et Theodosius) Lupiano<br />

com(iti) et mag(is)tro mil(itum) per orient(em). Hi, quos mo<strong>de</strong>ratores provinciarum maximeque<br />

Foenices, ordinibus civitatum prosequentibus docti, ex consortio curiali ad officium<br />

culminis tui <strong>de</strong>migrasse suggesserint, mox sub fida prosecutione ad eius<strong>de</strong>m iudicis<br />

transmittantur examen, qui super eorum nominibus rettulerit, vel sponte civilia munera<br />

subituri vel, si litigandum putaverint, post sententiam cognitoris, si id ea suggesserit, ordini<br />

mancipandi. Dat. XV kal. Iun. Constant(ino)p(oli) Hon(orio) VIIII et Theod(osio) V AA. conss.<br />

67 PLRE II, 693.<br />

68 Cfr. W. Schubert, Die rechtliche Son<strong>de</strong>rstellung <strong>de</strong>r Dekurionen (kurialen) in<br />

<strong>de</strong>r Kaisergesetzgebung <strong>de</strong>s 4-6 Jahrhun<strong>de</strong>rts, in ZSS, 99, 1969, 203.<br />

69 CTh. 12.1.181pr. (= CI. 10.32.54; 3 maggio 416): I<strong>de</strong>m AA. (Honorius et Theodosius)<br />

Palladio P(raefecto) P(raetori)o. Salvis his, quae iam dudum tam a nobis quam a<br />

retro principibus parentibus nostris super curialibus statuta noscuntur, hac etiam generali<br />

lege sancimus, ut, si quis suum <strong>de</strong>curionem vindicare voluerit, si iudicis <strong>de</strong>sit copia,<br />

eun<strong>de</strong>m manus iniectione concessa sciat ad examen cognitoris resultantem esse <strong>de</strong>ducendum,<br />

ita ut mo<strong>de</strong>rator provinciae, si quaestio fortasse fiducia <strong>de</strong>fensionis ulla generatur,<br />

nisi intra tres menses causam originis competenti disceptatione cognoverit atque<br />

convictum cum poena restituerit <strong>de</strong>bitis muneribus vel liberum ab inquietudine vindicaverit,<br />

x librarum auri multam cogatur exsolvere, eius etiam officium pari damni inrogatione<br />

teneatur. Dat. V non. Mai. Rav(ennae) D. N. Theod(osio) A. VII et Palladio conss.<br />

70 CTh. 10.10.32.1 (13 maggio 425): Imp. Theodosius A. et Val(entini)anus caes.<br />

Valerio Com(iti) R(erum) P(rivatarum). Quin et iu<strong>de</strong>x, sive vir inlustris comes rei privatae<br />

is fuerit seu provinciae mo<strong>de</strong>rator, integritatis procul dubio erit vehemens observator,<br />

quamdiu privato iurgio aequis conflictibus <strong>de</strong>certatur. Dat. III id. Mai. Constantinop(oli)<br />

Theod(osio) A. XI et Val(entini)ano caes. conss.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!