pedagog i nastavnik fizičkog vaspitanja u prevenciji nasilja u školi

je agresivna inhibicija manje pod uticajem nasleđa a više pod uticajem učenja. Nastanak nasilnog
ponašanja se može tumačiti time da deca nasilnici veći broj situacija doživljavaju kao
provocirajuće, što kod njih izaziva agresivnu motivaciju. Međutim, do manifesne agresije ne mora
doći ukoliko je učenjem usvojen mehanizam agresivne inhibicije.
Rezmirajući prethodno navedeno možemo reći da je, afektivna agresija udružena sa jakim
negativnim emotivnim stanjem i besom koji je izazvan provokacijom. Instrumentalna agresija nema
jaku emocionalnu bazu, nema elemente zle namere prema žrtvi, te predstavlja samo sredstvo za
neki drugi cilj. Reaktivna agresija je samoodbrambena i ljutita reakcija kao odgovor na provokaciju,
dok proaktivna agresija nastaje bez provokacije i povezana je sa moći nad ljudima.
6. Posebna vrsta vršnjačke agresije - Bullying
Nasilje u školi je grupni fenomen koji se događa unutar obrazovne institucije i između
članova određene grupe. U velikoj meri zavisi od grupnog konteksta u kojem se nasilje dešava, ali i
od šireg socijalnog konteksta. Učesnici u krugu školskog nasilja, bez obzira da li su nasilnici ili
žrtve, u toj interakciji pojavljuju se kao nosioci uloga koje su im dodeljene unutar školske sredine.
Kada govorimo o nasilju u školi i vršnjačkom nasilju, termin koji se često susreće u
domaćoj i stranoj stručnoj literaturi je pojam bullying. U engleskom jeziku termin bullying
označava agresiju jačeg prema slabijem, pri čemu napadač i napadnuta strana mogu biti i pojedinac
i grupa. U našem jeziku se reč bullying najčešće prevodi kao siledžijstvo, zlostavljanje,
maltertiranje ili nasilje (Popadić, 2009, 27). Siledžijstvo (bullying) predstavlja takav oblik
agresivnog ponašanja u kome je žrtva više puta izlagana nasilju i gde postoji nesrazmera moći, a to
znači da je onaj ko čini nasilje jači pojedinac ili grupa.
Može se zaključiti da su siledžijstvo i nasilje oblici agresivnosti koji se delimično
poklapaju. Nasilje bi obuhvatalo fizičke napade koji nisu ponovljeni i/ili u kojima ne postoji
disbalans moći. Međutim, ponovljeni oblici psihološkog i socijalnog nasilja spadali bi u
siledžijstvo, ali ne i u nasilje. Oblici psihološkog i socijalnog nasilja koji nisu ponovljeni i/ili ne
postoji disbalans moći, ne bi spadali ni u siledžijstvo ni u nasilje već samo u agresivno ponašanje.
Odnos između određenja agresije, nasilja i siledžijstva može se videti na Grafičkom prikazu br. 5.
46