pedagog i nastavnik fizičkog vaspitanja u prevenciji nasilja u školi

Hiperaktivno dete pokušava da promeni pravila i čim se drugi ne uključe dolazi do napetosti
i svađe. Na taj način dolazi do odbijanja od strane vršnjaka, jer nisu spremna da udovolje
dominantnim zahtevima jednog deteta, dok oni poštuju pravila. Labilnost afekta i netolerantnost na
frustracije je tipična za predškolski uzrast. Lako pobesni i rapoloženje mu se brzo menja, dolazi do
agresivnog ponašanja. Impulsivnost i agresivnost je kod ove dece intenzivirana, često se čini da
nemaju osećaj straha i karakteriše ih neobično socijalno ponašanje (isto, 19). Poremećaj ponašanja
u vidu protivljenja i prkosa uključuje neposlušnost i nasilno ponašanje prema autoritetima.
Kriterijumi za poremećaj ponašanja su ponavljajući oblici ponašanja kojima se krše
osnovna pravila drugih ili se ne poštuju osnovne socijalne norme (isto, 28). Ukoliko su u
poslednjih 6 meseci prisuti 4 kriterijuma dete ima poremećaj ponašanja:
- Često se izrnevira;
- Često se svađa sa odraslima;
- Aktivno ignoriše ili odbija naloge i pravila koja postavljaju odrasli;
- Često namerno provocira druge;
- Krivi druge za svoje greške;
- Drugi ga lako izbace iz takta;
- Često je ljut i odbojan;
- Zloban je i osvetoljubljiv;
Deca koja imaju hiperkinetički poremećaj se obično smire nakon 20-30 minuta. Dok ljutnja
kod dece koja imaju bipolarni poremećaj traje i po 2-4 sata sa izlivima besa i aktivno traže konflikt
sa autoritetima. Deca sa kombinovanim poremećajima imaju više problema u školi, porodici i u
vršnjačkim i socijalnim relacijama od dece koja imaju samo hiperkinetički poremećaj. Međutim,
hiperkinetički poremećaj često je udružen sa drugim poremećajima, kao što je poremećaj ponašanja
i anksiozni poremećaj.
Simptomi hiperkinetičkog poremećaja utiču i deluju na razvoj deteta i njegovo ponašanje.
Veliki je broj faktora koji pripadaju okruženju deteta ili njegovim karakteristikama, a koji mogu
uticati na pojačavanje ili smanjivanje inteziteta simptoma. U najvećem broju slučajeva ovi faktori
su u interakciji jedan sa drugim i daju specifičnu sliku poremećaja kod određenog deteta (Grafički
prikaz br. 7)
71