gjuha 4.indd - Albas

Libër mësuesi për tekstin “Gjuha shqipe 4”
Nëpërmjet teksteve të zgjedhura nxënësi merr njohuri për:
- Strukturën e tekstit
(hyrja, zhvillimi, mbyllja)
- Elementet përbërës
(Koha, vendi, personazhet, elementet reale apo fantastike)
- Tema dhe ideja (mesazhi)
- Pikat e planit etj.
Është bërë kujdes që njohuritë e reja të rimerren gjatë gjithë lëndës në situata të ndryshme, me qëllim përforcimin e tyre.
Linja Të dëgjuarit
Kjo linjë nuk ka orë të veçanta, po është ndërfutur te orët e Leximit. Gjatë gjithë orës së gjuhës e leximit nxënësi
ushtrohet në të dëgjuar, por për të përforcuar objektivat e saj, në tekst ka disa rubrika që fillojnë me fjalët Lexon
mësuesja (në mungesë të mjeteve elektronike). Kjo është bërë me qëllim që të drejtohet vëmendja e duhur e nxënësit
ndaj të dëgjuarit të vëmendshëm. Duhet patur kujdes, se në këtë rast synimi është që nxënësi të bëhet i vëmendshëm
ndaj hollësive në tekst dhe kjo të mos ngatërrohet me të kuptuarin e pjesës. Prandaj, pas çdo dëgjimi, kërkohet që
nxënësi t’u përgjigjet atyre pyetjeve që janë në tekst. Përveç pjesës së zgjedhur në tekst, vetë mësuesja mund të zgjedhë
një pjesë të re, të panjohur për nxënësit dhe të zhvillojë me ta ushtrime të të dëgjuarit; ku ka mundësi dhe nëpërmjet
magnetofonit. Po gjithnjë duke e shoqëruar këtë dëgjim me ushtrimet përkatëse, që nxënësi të mund t’i plotësojë.
Pasi nxënësi është njohur me llojet e ndryshme të teksteve (nga ana e përmbajtjes dhe ana grafike), kërkohet që
nëpërmjet intonacionit të mësueses (F. 109 e tekstit), ai t’i dallojë ata edhe nga intonacioni, nëpërmjet të dëgjuarit.
Është mirë që mësuesi të sjellë në klasë materiale me tekste të ndryshme për t’i ushtruar nxënësit në të dëgjuar.
Linja Të folurit 26 orë
Nxënësi vihet të flasë në situata të caktuara që lidhen me tema aktuale, historike apo me tema që i zhvillojnë atij
fantazinë e imagjinatën. Këto tema realizohen në tekst nëpërmjet fotove dhe ilustrimeve, pyetjeve dhe përgjigjeve,
bisedave dhe diskutimeve në klasë.
Gjithashtu, në këtë linjë nxënësit i shtohet një element i ri, që ai të jetë i aftë të flasë e të diskutojë për llojet e ndryshme të
teksteve, strukturën e një teksti, figurat letrare etj. Pra, kërkohet nga ai një e folur që ngrihet mbi atë të gjuhës së përditshme.
Linja Të shkruarit 26 orë
Në këtë linjë përforcohen njohuritë e marra në vitet e kaluara, që lidhen me shkrimin e letrës, ditarit, përshkrimin
e personit apo peizazhit etj. Nga ana tjetër, shtohen elemente të reja (p.sh., te peizazhi tingujt e ngjyrat; te personi
cilësitë fizike dhe të karakterit etj), autobiografia, biografia etj., që e aftësojnë nxënësin për një shkrim me një shkallë
më të lartë vështirësie, me një pasuri më të madhe fjalori dhe me një strukturë më të ngritur sintaksore.
Shoqërimi me Fletoren e punës do ta përforcojë tekstin dhe do ta ndihmojë nxënësin për një punë më të kualifikuar
e të pavarur.
Organizimi i njësisë mësimore
Në tekst njësia mësimore është parashikuar të zhvillohet në 3-4 orë mësimore. Për këtë ndihmon raporti 2 me 1 që
kanë orët e Leximit (52) me të Shkruarin (26) dhe të Lexuarin (26).
Pikënisja e njësisë mësimore është pjesa e leximit (nëse është e gjatë mund të zhvillohet në 2 orë). 1 orë zhvillohet
Të folurit ose Të shkruarit dhe 1 orë (ose 2 orë) Njohuritë gjuhësore. Në këtë mënyrë realizohet integrimi i të gjitha
objektivave të programit në lëndën e Gjuhës shqipe 4 për të realizuar synimin e përgjithshëm, që nxënësi të mos i
marrë njohuritë të shkëputura, të fragmentarizuara, por ta ndiejë dhe ta shohë gjuhën amtare në të gjitha funksionet
e saj stilistike, gramatikore, si dhe të funksionimit të saj si gjuhë e përditshme.
6