Moortje van Bredero - Dalton Voorburg

41
tamen’ van Antipho (Ter., Eun. 577) wordt in het Frans letterlijk weergegeven door
‘Assez seurement pourtant’ (B., 81 r o ), maar als Van Ghistele een sappiger zegswijs
kiest: ‘Ick hoore wel tschaep was den wolf beuolen’ (D iv r o ), laat Bredero zich die
Brabantse verrijking niet ontgaan, terwijl hij toch de ironie uit het Frans weet te
redden:
om dat sy niet sou dolen
Heeft sy het arme schaap de Wolif selfs bevolen. (vs. 1646-1647)
Uit de bovenstaande bloemlezing wordt wel duidelijk dat Bredero uit het ‘geckelijck
gheschockiert Antwerps’ (blz. 115, r. 33) menig ‘schampeljoentje’ heeft geplukt. Een
keer heeft hij er zelfs een echt retorikaal sieraad aan ontleend. Van Ghistele besloot,
als goed rederijker, een strofe of een scène graag met een sententie 1 . Zo laat hij
Parmeno, als Pythias hem in V,7a een duchtige en verdiende bestraffing heeft
voorspeld, zuchtend concluderen:
En niemant soemen siet (dwelck ick nv bekinne)
En coemt in laste/ hi en brengter hem selven inne (G iv v o ).
Bredero legt daar Koenraat deze kopie in de mond:
als ick my wel versin,
Niemant komt hier in last, hy brengt sijn selfs daer in. (vs. 3097-3098)
Wat Bredero aan Van Ghistele verschuldigd is, zal in een ander verband nog aan
de orde komen.
De ‘Fransche tolck’ (blz. 115, r. 30) die onze dichter tot zijn verdietsing in staat heeft
gesteld, is in het eerste hoofdstuk aan de lezer voorgesteld: Jan Bourlier, de bezorger
van een volledige vertaling van Terentius (hiervoor, blz. 18). Hoewel het boek geen
Latijnse tekst bevat, maakt het toch de indruk van een schoolboek: iedere scène
wordt voorafgegaan door een ‘argument’, een aankondiging van wat erin gebeurt
en wat voor karakter of gedrag de personages daarbij vertonen, en wordt gevolgd
door een ‘exposition morale’, bevattende
1 Zie Mireille Vinck-van Caekenberghe, Een onderzoek naar het leven, het werk en de literaire
opvattingen van Cornelis van Ghistele ... (Ongedrukt Gents proefschrift, 1981/1982), II, 339.
G.A. Bredero, Moortje