Moortje van Bredero - Dalton Voorburg

397
iemand die bij de bakker om uitstel van betaling vraagt, Stoett (t.a.p.)
veronderstelt een obsceen gebaar, ‘eene toespeling op de zonde van Sodom’.
Buitendijk (t.a.p.) annoteert broodt borgen met een vraagteken, en zolang er
niet meer gegevens ter beschikking komen lijkt dit al wat men doen kan.
2984 tien voor ien. Stoett, blz. 294: ‘tien procent krijgen.’ Dat is heel wat minder
dan de woekerrente ‘dartich op het hongdert’ (vs. 2972). Bedoelt Lambert
misschien dat de smokkelhandel 900% winst oplevert?
3213 eer dat gy qualijck vaart: men kan misschien zeggen dat eer dat hier een
waarschuwende functie heeft, vgl. vs. 3230.
3214 Barmhertighe Soldaat! Voor deze betekenisnuance citeert het WNT II,
eerste stuk, kolom 1028 Joseph in Dothan vs. 877: Hy (Joseph) sloegh zijn
aenschijn zoo barmhartigh west en oost.
3225 Jan Rap ginger me duer is op verschillende wijze bij de gis verklaard (zie
Stoett, blz. 231). Onze opvatting komt overeen met die van H.E. Moltzer (ed.
1890, II, blz. 124).
Andere mogelijkheden zijn: Als Jan Rap dat deed, zou het geduld, door de
vingers gezien worden enz. (Stoett; zie ook WNT III, tweede stuk, kolom 2962
sub 10: ‘ongemoeid blijven’); J.R. zou het prachtig vinden (vgl. WNT III, tweede
stuk, kolom 2959, vlak voor c); J.R. zou er weg mee weten (WNT III, tweede
stuk, kolom 2960 sub 4). Onduidelijk is de betekenis van ‘al te laat beghinnen’
in vs. 3224: zelfs een Kackerlack ten aanhoren van Roemer kan toch niet
spreken alsof de militaire demonstratie, voor het huis van Moy-aal, een door
de jonge buurman Ritsart niet aangedurfde uitdaging was?
3246 ruymen in. Het WNT deel VI, kolom 1872, laat deze plaats volgen op een
uit een vrijwel gelijktijdige bron, waarin het heet: ‘in de voorsz. compangie niet
geadmitteert oft innegheruymt te werden’. Daaruit blijkt dat Stoett terecht
beweert: ‘voor het juist verstaan moet men in tweemaal lezen’, al formuleert
hij hier niet gelukkig (Stoett, blz. 232). Ziet men dit apokoinou over het hoofd,
dan wordt ‘De minne van Moyaal’ lijdend voorwerp en betekent ‘ruymen in’:
(geheel) afstaan.
Zie voor Hoofts emulatie in Warenar vzn. 1268-70 de Inleiding (blz. 72) en de
Pantheon-editie van de Warenar, blz. 6-7.
3252-3253 Het telkens herhaalde van zal wel aansluiten bij eetje, niet bij
lecker-beetje. In het laatste geval zou men of so de hedendaagse betekenis
moeten geven van ‘of zoiets’. Voor eten van zie WNT III, derde stuk, kolom
4246.
3254 geyle luyder kost, Weijnen, Zev. Taal blz. 44, ‘vermoed(t) [in afwijking
van Nauta, Taalk. Aant. § 62*] dat-er hier geen casusuitgang, maar een verkapt
possessief is’. In beide gevallen kan het lidwoord Die zowel bij luy ... als bij
kost horen. Het ontbreken van een lidw. in vs. 2591 (nou ist ionge luyer buert)
helpt ons niet verder, wel een rijckeluyer wens (Lucelle vs. 474): een past alleen
bij het enkelvoud wens.
Voor welig in de betekenis van ‘wellustig’ vergelijke men Rodd. ende Alph.,
blz. 198 vs. 32: 't weelligh Vleys. De combinatie van ramsnier en hanekam
suggereert dat geyle luyder kost dienen moest ter verhoging van de potentie.
G.A. Bredero, Moortje