Moortje van Bredero - Dalton Voorburg

88
Bijna een halve eeuw later, in hetzelfde jaar 1931 waarin de standaardeditie van
Stoett verschenen is, heeft het Rotterdamsch-Hofstadtooneel het stuk op het
repertoire genomen, onder Dick van Veen als regisseur en met de onvergetelijke
Fien de la Mar als Moy-aal. Een recensent 1 roemt het ‘uitstekend bezet gezelschap,
dat voor een magnifieke vertolking heeft gezorgd’ en het raffinement in stem, houding
en gebaar van de hoofdrolspeelster. De heren (Louis van Gasteren als Roemert,
Louis Gimberg als Kackerlack, Eduard Palmers als Ritsart, Jan van Ees als
Frederyck) hadden door hun stemmiddelen nog een voorsprong op haar, maar
niettemin eiste het volgen van de tekst veel moeite, de toeschouwers ontging veel.
De coupures waren niet om fatsoensredenen aangebracht; onder meer werd het
ijsverslag van Lambert overgeslagen.
Een grote gebeurtenis is de vertoning van Moortje in het Holland-Festival van
1957 geweest. Ton Lutz had als regisseur spelers uit ieder gezelschap mogen
kiezen en zelfs de operazanger geworden Hans Kaart bereid gevonden, die als
Falstaff-achtige Kackerlack een van de sterren van de (vijftien) avonden was. Alle
in aanmerking komende critici roemen voorts Myra Ward als Moy-aal en Nell Koppen
als Angeniet, Guus Hermus als Roemert, Paul Steenbergen, van wie het initiatief
afkomstig was, als Koenraadt, Coen Flink als Ritsart, Magda Janssens als Geertruy;
in elke speler is wel iets bijzonders te prijzen. Het moet een uniek moment zijn
geweest, toen onder carillon-gebeier het doek zich opende en het verrassende
decor van Nicolaas Wijnberg zichtbaar werd: een bevroren Amsterdamse gracht,
rechts en links een terrasje en treden, rechts voerend naar het huis van Moy-aal,
links naar een hogere wallekant, middenachter een bruggetje (een ‘sluis’), boven
alles uit, op het achterdoek, herkenbare Amsterdamse torenbekroningen. 2 .
De eerste vier bedrijven waren saamgevoegd tot twee, de speelduur bekort tot
een kleine drie uur. Juist in de ingevoegde verhalen, behalve in zijn eigen rol van
Lambert, had Ton Lutz weinig of niets geschrapt, en het is opmerkelijk dat het die
eigen bijdragen van Bredero waren, die door de recensenten eenstemmig als
hoogtepunten werden genoemd; een hunner spreekt van one-man's-shows. De
taal, ‘als door een wonder begrijpelijk geworden’, de Oudhollandse sfeer, die bij
velen namen als Teniers, Steen, Van Ostade, Bruegel, Avercamp opriep, de
1 Leidsch Dagblad, 8 december 1931; ook geraadpleegd Virtus Concordia Fides, Orgaan van
het Leidsch Studentencorps, 15 december 1931.
2 Afgebeeld in Ben Albach, Duizend jaar toneel in Nederland (Bussum, 1965), foto nr. 11.
G.A. Bredero, Moortje