Moortje van Bredero - Dalton Voorburg

379
schouwing blijven.) Immers ook de zier uit geen zier ‘niets’ is een klein diertje.
Voor de eerste opvatting pleit, dat al in de 16de eeuw voorkomt: ‘Voor hem
ben ick vervaert niet een Hollantsche mijt’ (WNT IX kolom 724), hetgeen immers
duidelijk op een munt doelt.
258 schroefse moet wel een imperfectum bevatten, zo tussen kwam, nam en
spuitte: schroefde ze > schroefd'se > schroefse; het vrouwelijke pers. vnw. bij
het masculinum duym is in het 17de-eeuwse Hollands niets ongewoons, vgl.
vs. 221, 343.
366 Hoe wel ter. Het is mogelijk dat tussen Hoe wel en ter een onderwerp 't
onhoorbaar is geworden. Maar de volgende bijzin (vzn. 367-369a) kan ook als
onderwerp bij vs. 366 dienen; in dat geval hebben we 't niet nodig, maar is er
wel een apokoinouconstructie in het spel.
371 de stadts Speel-lieden. Men kon zijn geliefde zelf een aubade brengen,
maar ook muzikanten huren. Ter Gouw, De Volksvermaken, 43, deelt mee dat
de stad zes speellieden had aangesteld, die men huren kon.
387 op nu. Het WNT (XI, kolom 282) noemt geen andere vergelijkbare
woordgroepen dan op heden, op morgen en op gisteren. Het enige voorzetsel
waardoor nu wordt voorafgegaan volgens WNT IX, kolom 2195, is van. Is op
nu in de verklaring van Ritsart misschien wat plechtiger of formeler dan nu zou
zijn geweest?
520 Ces. Aldus Stoett (blz. 125); een bruikbaarder term dan ‘acte van
faillietverklaring’, dat hij in zijn Gloss. ontleent aan WNT III, tweede stuk, kolom
2001.
521 's Keysers kuer. Vgl. Kluchten, ed. J.C. Daan, blz. 217, noot bij Koe vs.
43, en Spaanschen Brabander, ed. C.F.P. Stutterheim, blz. 66-68 en 323.
Stoett citeert uit Joost de Damhouderes Practycke ende handbouck in criminele
zaken (Leuven, 1555) eenzelfde wens ten aanzien van bankroetiers.
522 Dit gebruik van dat, waar wij en dat, en dat wel zouden verwachten, komt
b.v. ook voor in vs. 2729 en voorts in Lucelle vs. 1402, Stommen Ridder vs.
654, Spaanschen Brabander vs. 811 en Schyn-Heylich vs. 2041. Het WNT III,
tweede stuk, kolom 2513, citeert enigszins verrassend de vzn. 521-522 als
eerste voorbeeld van het versterkende of preciserende gebruik van En dat.
526 De -er-uitgang van schoonder is niet die van de comparativus, maar die
van de tweede naamval vrouwelijk, oorspronkelijk vereist achter wat. Hier heeft
de uitgang dus niets opmerkelijks, maar hij werd ook bij mannelijke en onzijdige
substantiva gebruikt na dit uitroepende wat. (Weijnen, Zev. Taal, blz. 46.) Een
voorbeeld in vs. 1188. Hierover: P.C. Paardekooper, ‘wat vriendelijker schijn’,
NTg LXIII (= 1970), blz. 15-17, en L. Koelmans, ‘Wat twivelsamer licht’, ald.
blz. 299-300.
530 over sta(a)ch gaan: plotseling door de wind gaan; wanneer dit onbedoeld
gebeurde, betekende het een ongunstige koersverandering, waardoor men
inde ly kon komen te liggen, b.v. onder de wind ten opzichte van een vijand,
dus in het nadeel.
534 bereydt. Stoett wijst (Gloss. op bereydt) op Van Manders Grondt der Edel
Vry Schilderconst cap. I str. 48 (Schilder-Boeck 1604, Fol. 5 r o ): ‘Hebt acht op
...
G.A. Bredero, Moortje