Moortje van Bredero - Dalton Voorburg

89
magistrale regie, alles werkte samen om dit waagstuk te maken tot een
onvergelijkelijke gebeurtenis in onze toneelhistorie.
Acht jaar later, in 1965, drie en een halve eeuw na de première, heeft Ton Lutz
opnieuw Moortje geregisseerd. Zonder Festival-organisatie achter zich moest hij
zijn spelers kiezen uit zijn eigen Nederlandse Comedie. Van de oude bezetting trad
nu alleen Nell Koppen op, weer als Angeniet. Nieuwe glansrollen waren Kitty Janssen
als Moy-aal, Wim van den Brink als Kackerlack, Paul Cammermans als Roemert,
Allard van der Scheer als Frederyck, Henk Rigters als Koenraadt en Mimi Boesnach
als Geertruy. Het decor en de veelgeroemde kostuums die Wijnberg had ontworpen
deden nogmaals dienst. De kritiek verzwijgt niet dat de ‘verrukkelijke reprise’,
‘opnieuw een feest voor oog en oor’ en ‘een triomf van Nederlands toneel en
Nederlandse toneelspeelkunst’, ‘dit daverend en bezield schouwspel’ of ‘veroverend
gebeuren’, toch ‘handelingsloos, tamelijk langdradig’ kon worden genoemd, of ‘af
en toe ook een heel klein beetje vervelend’. De regie leek ‘meer naar de kluchtige
kant’ getrokken en had daarbij wellicht gewonnen aan homogeneïteit. Terwijl de
acteurs volmondig geprezen worden, ligt er iets meer nadruk op de zwakten van
het stuk. De modelopvoeringen van 1957 bleven al te onvergetelijk 1 .
IX Slotbeschouwing
Vroeger of later is Bredero aangeraakt, misschien moet men zeggen, meegesleept,
door het geloof in het voorbeeldige van de klassieke Oudheid dat onder de
ontwikkelden van zijn tijd algemeen was. Hij was onder meer gevormd door het
lezen van Spiegels gedichten en Van Manders Schilder-Boeck. Hij werkte samen
met de classicus Reinier Telle, met Pieter Corneliszoon Hooft en Samuel Coster.
Hij had contacten met Grotius en Scriverius, wellicht ook met Daniel Heinsius. Bij
het zoeken naar toneelstof ten behoeve van de Oude Kamer kan het voorbeeld van
Catharin Ledoux hem in de verleiding hebben gebracht, de Eunuchus te adapteren:
een komedie uit die hooggeroemde klassieke Oudheid, waar kluchtige elementen
in te lassen waren die tot het klootjesvolk zouden spreken zoals de
mindermanstonelen in Rodd'rick ende Alphonsus en Griane.
1 Voor dit hoofdstukje is zeer dankbaar gebruik gemaakt van de collectie knipsels van het
Instituut voor Neerlandistiek der Universiteit van Amsterdam.
G.A. Bredero, Moortje