Revista (PDF) - Universidade do Minho

100
DIACRÍTICA
para predica-lo Evanxeo. Nalgúns casos sinalábase que cada un dos
discípulos repousaba no lugar en que debería ter predicado.
Segunda: no século VI (nunha rexión que M. Díaz sitúa por
Marsella, Lyon ou o Norte de Italia) componse unha pequena peza – a
Passio Magna –, cunha violenta crítica antixudea, segundo a que o seu
protagonista, Santiago o Maior, pronuncia uns discursos acremente
antixudeus, que lle crean enemistades, xenreiras, e que provocan a súa
condena. A Passio representa a antigua tradición, recollida por Clemente
e Eusebio, e coñecida no Occidente pola traducción da Historia
de Eusebio realizada por Rufino a finais do século IV; Historia que no
caso concreto de Santiago se incrementa cunha narración moi dramática,
segundo a que o verdugo, chamado Jobías, convírtese e faise
compañeiro de martirio de Santiago. O relato introduce un campo
concreto de actuación e as circunstancias do martirio.
Terceira: A fin do século VI (ou a comezos do VII) dátase o Breviario
Apostólico – opúsculo grego traducido ó latín arrrededor do
625 –. Contén noticias moi breves de cada apóstolo: datos coñecidos
por textos bíblicos – canónicos, ou non – e datos transmitidos por
outras fontes – históricas, ou non –, con especial atención ás rexións
nas que predicaron e ó lugar de enterramento. Polo que respecta a
Santiago, dúas son as noticias: aparece como evanxelizador de
«Hispania et Occidentalia loca», e está inhumado en «Aci marmórica»
(como topónimo ou lugar de enterramento; se ben a tradición poido
entender mal a expresión, tomándoa como modo de enterramento).
É a primeira noticia referida a Santiago, no século VII, relacionado
directamente con Hispania, como a súa terra de misión. Pero a difusión
do Breviario produxo unha certa actitude de reserva, porque as
relacións entre as Igrexas de Roma e as Igrexas Peninsulares – que xa
eran tensas – poderían deteriorarse máis ainda por mor dos receos
e rivalidades que dito Breviario podía causar entre as mesmas.
Cuarta: Como consecuencia da invasión árabe, as comunidades
cristianas da Hispania acháronse desamparadas, crebadas e apoucadas
nos seus vínculos de conexión social, política e cultural. Polo que
a cuestión xacobea entra nunha nova fase: Hispania et occidentalia loca
enténdese como unha endíade (expresión dun só concepto por medio
de dous nomes coordinados): «os lugares occidentales de España».
A súa vez, a expresión Aci/marmórica interprétase como «unhas arcas,
ou, de forma máis sorprendente ainda, «baixo uns arcos», que logo