Revista (PDF) - Universidade do Minho

134
DIACRÍTICA
solido dedicarse a ella, pues la mujer ha sido siempre la esclava de Dios
y de los Dioses y jamás se hubiera atrevido a tomar el partido del
hombre» (p. 34). A mediación filosófica – Agostiño, Tomás de Aquino
– traduce o pensamento de Platón e Aristóteles e así a filosofía grega
incorporase á Iglesia católica. Reducese a violencia divina, o home
pasa de ser o escravo dos deuses a ter un Deus escravo, mais é un Deus
que pide ser devorado, que toma a figura dun home. Zambrano sinala
que «se había ganado una terrible victoria; el hombre podía permanecer
en el mundo y en sí» (p. 36). Con Lutero a orde grega será aniquilada,
a mediación católica volta a afirmar a realidade humana, a tomar
partido polo home. Non obstante a violencia humana estaba xa aí, a
mediación católico-grega foi un milagroso equilibrio sobre o seu propio
abismo. A partires de aí toma corpo a violencia maior que imaxinarse
poda, a violencia na historia. O home europeo quixo fundar a súa
historia, a sua propria creación, non se resigna como acontece nas
relixións orientais ou mesmo en Grecia onde non hai, dí Zambrano,
lugar para a historia humana: a salvación polo coñecemento en Platón
ou a vida contemplativa de Aristóteles son unha sorte de resignación e
negación da historia, como tamén o é o estoicismo.
A relixión do Deus creador da lugar a unha rebeldía que inicia a
historia. A saída do Paraíso da curso, non á resignación, senón á
queixa humana. Agustin recolle esta tradición: ten que pensar na
historia do home, enxendrada por unha terribel rebeldía. O cristianismo
da lugar á esperanza no imposibel. A historia devén, pois, filla
da maior violencia, afirmación e grorificación da miseria humana.
Citando a Quevedo, facendo referencia así as peculiaridades da cultura
española e as suas profundas raices europeas, dinos «o home é polvo e
cinza, pero estas cinzas teñen sentido» (p.40). A morte, o amor insaciabel,
a violencia do home que non se conforma coa vida, coa inmortalidade.
A violencia europea na historia presentase, segundo a nosa
autora, coma unha íntima esencia relixiosa na que o home amósase
irreductibel á natureza, á divinidade, ao tempo. E a historia da desesperación
humana pois o home ten que, dado que é cinza e polvo,
crearse o seu mundo ao igual ca fixo Deus cando estaba só. A violencia
tamén forma parte do coñecemento, da ciencia e da filosofía, así:
«Mas en Europa es método, sistema. Violencia del conocimiento en
la Filosofía y en la Ciencia. De una Filosofía cada vez más violenta y
menos misericordiosa en su cerrada forma sistemática. De la ciencia con
todos sus métodos cada vez más implacables. Y a su compás la acción, la
acción ya sin máscara, el anhelo de hacerse del todo un mundo. Hacerse