Revista (PDF) - Universidade do Minho

184
DIACRÍTICA
amabilidade con amabilidade. Amigablemente, como fixemos todos
durante este día, vou falar de Europa, desa Europa que trata de
convertirse precisamente nunha terra amable, onde portugueses,
galegos, bretóns, casteláns, irlandeses, corsos e escoceses poidan
sentirse en calquer curruncho dela como na súa propia casa. Mais
tamén ugandeses, chilenos, iemeníes ou tailandeses, pois o ideal civilizatorio
de Europa é, si non me engano, un proxecto de paz perpetua.
Un proxecto de hospitalidade e de pacificación universal que ten que
empezar modestamente por cada uno de nós. Pacificar é, en primeiro
lugar, pacificarse, isto é, vivir reconciliado cun mesmo, sentirse no eu
dun como nun fogar amable e confortable. Difícil é acoller ó outro con
hospitalidade no noso eu si éste está en guerra civil permanente
consigo mesmo. Por iso o presente texto está escrito en primeira
persoa, non como un acto de vaidade do ego, senón como unha
esixencia de sinceridade e como un exercicio que, confío, sexa tanto de
pacificación persoal, como de pacificación pública. Pois algunha das
tesis que aquí sosterei teñen causado unha certa disensión intelectual
nalgún de vós cando foron formuladas por min en ocasiones anteriores,
ben en conversacións íntimas ou nas nosas disputas académicas.
De ahí que as retome hoxe para precisalas e matizalas a fin, xa
non de congraciarme con vós, no cal estaría sempre interesado, senón
de congraciarnos e reconciliarnos todos, si é posible, e isto é o máis
importante, coa verdade. Pois pacificarme non é tan só vivir reconciliado
conmigo mesmo, senón tamén con todos aqueles que contribuiron
a elaborar esta historia de Europa que a todos nos é común.
No meu caso, que optei, como vós, libre e vocacionalmente por unha
vida orientada polo telos filosófico, pacificarme é reconciliarme coa
historia toda da filosofía, recoñecerme nela, no mellor e sobre todo –
benquerido Xosé Luis Barreiro – no peor dela, naqueles acontecimentos
e pensamentos que, sen dúbida, poden escandalizar e feri-la
túa sensibilidade e a miña sensibilidade filosófica e moral e que, sen
embargo, temos por forza que recoñecer que tamén nutriron e alimentaron
de ciencia e de sabiduría vital e filosófica a nosa común razón e
o noso fraternal e tenro corazón. Os erros da vella filosofía son agora
a miña sabiduría. Por iso, cómo non vou a sentirme solidario con
todos aqueles que no pasado puideron errar. A pena do seu erro é hoxe
a miña gracia. Por isso, síntome fillo tanto de Sepúlveda, como de Las
Casas; responsable tanto do colonialismo e imperialismo europeos,
como das pelexas polos dereitos humanos, as liberdades públicas, ou a
defensa da autonomía individual. Síntome, pois, obrigado a non ser
indigno coa historia que me fixo, con todos aqueles que me precederon