Revista (PDF) - Universidade do Minho

SOBRE LA AGONÍA DE EUROPA DE MARÍA ZAMBRANO 127
coñecer a nosa autora en 1930 e os artigos publicados na revista Hora
de España ; La agonía de Europa (Bós Aires, 1945) e Persona y democracia.
La historia sacrificial (1958). Igualmente vai más alá do noso
cometido nestas páxinas ofrecer unha análise pormenorizada da
filosofía política de Zambrano. O noso obxectivo é máis modesto e
limitado, a saber, achegarmonos ao seu pensamento desde a lectura de
La agonía de Europa 8 .
Unha razón adicional, pero non menos importante, ao noso modo
de ver, refirese a que esta filósofa, sen catalogarse ela mesma nen
ser catalogada como feminista, sen embargo, desde a súa propia e primeira
actividade política, como, despois, na súa escrita, amosa unha
grande preocupación polas mulleres en xeral, pola súa situación de
desvantaxe na sociedade, dando conta das dificultades que se atopan
para se adicar á Filosofía. A sua forte sensibilidade aparece na sua
escrita, ocupándose de figuras femeninas como Eloísa, Antígona e
Diótima en: «Delirio de Antígona» ( tamén «La tumba de Antígona»),
«Eloísa o la existencia de la mujer» e en «Diótima de Mantinea», ou no
seu interés polas mulleres de Galdós, por citar algunhas.
Así pois abondan razóns para tomar o texto de María Zambrano
como pretexto para pensar Europa, dende o noso contexto, para volver
a mirada cara a nosa tradición de pensamento ao respecto, e facelo da
man dunha pensadora da que nos dirán que «no le teme ni al fuego ni
al hielo» (Lezama Lima), ou que pertence a «ese orden de seres que
lamentamos no encontrar más que en raras ocasiones, pero en los que
no cesamos de pensar y a los que quisiéramos comprender o, cuando
menos, adivinar» (Cioran).
1. Cara a un novo liberalismo
Como xa se apuntou, María Zambrano, ao igual que o seu mestre
Ortega 9 , desenvolve a súa reflexión filosófica ao fio dos acontece-
——————————
8 Neste sentido quixeramos suliñar que un dos aspectos importantes a analisar é,
precisamente, a relación entre a súa filosofía política, ou o seu pensamento político, e a
filosofía da historia, por canto hai autores que inciden en que obras como La agonía de
Europa e Persona y democracia, «quizás puedan calificarse como de «filosofía de la
historia», sin forzar demasiado los términos», Alcira B. Bonilla: «La transformación
del logos» en Asparkia, p. 15.
9 Sobre a relación entre política e filosofía en Ortega pode verse «Ortega, política
y fenomenología» en J. San Martin (ed.): Ortega y la fenomenología. Madrid, UNED,
1992, pp. 257-276.