Revista (PDF) - Universidade do Minho

128
DIACRÍTICA
mentos, e participando activamente, da historia e a política españolas.
Nos seus primeiros escritos, tanto nos máis políticos como nos máis
especulativos, deixase ver a pegada do seu mestre ainda que tamén
certas diferencias. Zambrano vai adoptar posicións máis radicais no
que atinxe ao liberalismo, aos problemas económicos e sociais, comprometendose
asimesmo cunha política de esquerdas. Neste sentido
compre destacar, de acordo con J. Moreno, que a nosa autora se estrea
coma pensadora cun libro político «moi pouco convencional» e que
vai estar na base do seu primeiro impulso a filosofar, referindose a
Horizonte do Liberalismo (1930) sostén que «fue la raíz comunicativa
de su filosofar la que hizo que saliera a la palestra pública con una
reflexión sobre la política. Cosa que seguirá haciendo en cada hito
o nueva etapa de su vida» 10 . Neste escrito a xove e activa María
Zambrano defende a necesidade dunha especie de terceira vía ou revolución
que supón o rexeitamento da economía liberal, do liberalismo
capitalista e burgués en aras da xustiza social, mais considera que do
liberalismo hai que recoller o mellor, isto é, a liberdade no terreno
da cultura, a liberdade de pensar, de investigar e ensinar (tentando
conxurar, ao mesmo tempo, os perigos do igualitarismo e do materialismo
histórico).
A crítica ao individualismo burgués e ao liberalismo económico
van ser unha constante, como tamén a súa confrontación co marxismo.
Sen perder o horizonte da necesidade de xustiza social e política
introducirase na pescuda das condicións humanas, da «condición
humana», que non da «Humanidade», termo do que non gosta, para
ver de atopar unha saída á crise de occidente que non pode ser máis
que poder comezar a falar de democracia, liberdade, solidariedade.
O que resulta, ao noso entender, interesante deste primeiro escrito
político e tendo en conta que se trata dun libro primeirizo e que, quizais,
por iso mesmo achamos o sentido do seu interrogar ou, mesmo,
o sentido mesmo do interrogar, a saber, a interrogación pola raíz e
a orixinariedade da política, marcando certas distancias respecto de
Ortega, e propiciando o comezo dunha andadura propria na política
e na filosofía 11 .
——————————
10 Op. cit. pp. 116 e 119.
11 Libro dedicado ao seu pai «porque me enseñó a mirar» e no que se advirte ao
lector de que non é un traballo de investigación senón que «se trata solo de un pensamiento
muy espontáneo, nacido ante la angustia de los grandes problemas que insistentemente
llamaban a mi sensibilidad y de los que mi atención no ha podido, ni podrá en
mucho tiempo libertarse». Así lemos nada máis comezar os temas dos que se ocupa: