Revista (PDF) - Universidade do Minho
Revista (PDF) - Universidade do Minho
Revista (PDF) - Universidade do Minho
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
74<br />
DIACRÍTICA<br />
de Galicia e da intrasixencia ibera foránea 2 … E to<strong>do</strong> elo abisma<strong>do</strong><br />
no enigma relativo ás súas orixes e ó lugar de repouso <strong>do</strong>s seus<br />
restos mortais.<br />
Pero a dimensión e significa<strong>do</strong> de Prisciliano é ainda máis fonda.<br />
«¡Que me importa – precisa Castelao noutra pasaxe – que o heresiarca<br />
Prisciliano fose decapita<strong>do</strong> en Tréveris e que o seu sangue fose o xerme<br />
da refoma católica e <strong>do</strong> libre pensamento! Galiza abrazou o cristianismo<br />
de Prisciliano durante más de cen anos e ainda hoxe bule no<br />
fon<strong>do</strong> da ialma galega, pero a conciencia mística deixouse vencer pola<br />
intransixencia ibera e agora nin tan siquera sabemos onde repousan<br />
as súas cinzas, denantes veneradas, <strong>do</strong> esgreivo teólogo, e xa nin temos<br />
azos para reivindicarmos a súa memoria» 3 .<br />
Non lle importa, pois, a Castelao que Prisciliano fose decapita<strong>do</strong><br />
en Tréveris, nin que o seu sangue fose o xerme da reforma católica e<br />
<strong>do</strong> libre pensamento 4 ; nin ampouco que «a inventio» <strong>do</strong> corpo <strong>do</strong><br />
apóstolo Sant-Yago fose unha manobra extratéxica de Carlomagno<br />
para enquistar a invasión árabe, e que a nosa comunicación con<br />
Europa salvase a Hespaña de ser un país africán» 5 . O que lle importa<br />
a Castelao é a recuperación da pegada de Prisciliano, que se acubilla<br />
no fon<strong>do</strong> da alma e da cultura galega; o que lle importa é a figura<br />
de Prisciliano en canto símbolo dun tempo arcaico como elemento de<br />
lexitimación, en canto símbolo da recuperación <strong>do</strong> primixenio que,<br />
en calidade de factor configura<strong>do</strong>r – e equiparable ó «verdadeiro» –<br />
«…constituye – segun<strong>do</strong> F. Bobillo – uno de los mitos más estudia<strong>do</strong>s<br />
de todas suerte de sociedades (…) Y precisamente por ello, la búsqueda<br />
ansiosa de antecedentes, cuantos más remotos, más valiosos, que<br />
dejen claro que no se trata de construir ex novo; lo que se pretende, en<br />
una elaborada palingenesia, es, ni más ni menos, recuperar unas reales<br />
——————————<br />
2 BOBILLO, F., «Prisciliano y el nacionalismo gallego», en Prisciliano y el Priscilianismo,<br />
Cuadernos del Norte, Ovie<strong>do</strong> (1982), 28-32.<br />
3 R. CASTELAO, A. D., Sempre en Galiza, O.c., I, 36/246.<br />
4 Así foi interpreta<strong>do</strong>, en canto precursor –con dez séculos de adianto – da reforma<br />
protestante e <strong>do</strong> libre pensamento; aspecto que, entre outros intérpretes, subliña J. L.<br />
Abellán:» …Es, en defintiva, la actidud en la historia española, que van a defender los<br />
erasmistas del siglo XVI, los jansenistas del siglo XVII y los krausistas del siglo XIX, en<br />
contra de la postura oficial y formalista de la jerarquía eclesiástica (…) En esta perspectiva,<br />
no sólo resulta evidente el caráter de protesta social del priscilianismo, sino que<br />
los enemigos del Esta<strong>do</strong> eran tambien los de la Iglesia oficial como se había estructura<strong>do</strong><br />
en armonía con los intereses de aquél» («Prisciliano y su significa<strong>do</strong> actual», en<br />
Prisciliano y el Priscilianismo, O. c., 41-46).<br />
5 R. CASTELAO, A. D., Ibid., 36/246.