Revista (PDF) - Universidade do Minho

O «CAMINHO DE SANTIAGO», ESPACIO DE MEDIACIÓN E DE UNIVERSALIDADE 83
Hostia (1926) que, no sentido máis etimolóxico de «víctima pura»,
encubría a idea dun Prisciliano mártir 19 . Bastantes anos máis tarde,
Daniel Cortezón volve a levar a Prisciliano ó teatro cunha obra titulada
simplemente Prisciliano (1970), na que vai describindo o seu drama
desde Iria Flavia a Bourdeos, ata o final tráxico en Tréveris. Anos
despois, é M.ª. Xosé Queizán (1984) quén, co nome de Amantia, trata
de reconstriir, recreándoa en boa medida, a realidade socio-política e
cultural dos séculos IV e V (de Prisciliano e do Priscilianismo).
Volvendo á proximidade, Millán Picouto recrea literariamente o
drama con partitura musical incluída; drama no que interveñen como
actores a meirande parte das personas que tiveron que ver, positiva ou
negativamente – segundo o Chronicon de Sulpicio Severo – co proceso
seguido contra Prisciliano e o seu grupo (Instancio, Salviano, bispos
acompañantes; Prisciliano; Itacio, bispo acusante; Hidacio e Hixinio,
bispos acompañantes de Itacio; Magno Máximo, emperador-usurpador
de Occidente; Ambrosio, bispo de Milán, Prócula, filla de Eucrocia;
Urbica, amiga de Prócula; Eucrocia, protectora de Prisciliano 20 .
Dous anos despois (1997) X.Leyra Domínguez, en Xacobe e Prisciliano,
ó longo de diversos capítulos adicados a cada un dos persoaxes,
e mesmo con extensas referencias a autores que emitiron valoracións
sobre os mesmos, vai debullando datos recollidos ó londo de moitos
anos, e a partir de moitas lecturas, e tamén de conversas mantidas
cos seus amigos (fundamentalmente de tendencia galeguista, como
Bouza Brey, M. Casas, A. Castro, A. Cunqueiro, Pedret Casado, Chamoso
Lamas, Filgueira Valverde, García-Sabell, Novoa Santos, Ramón
Piñeiro…). Sen se propor a cuestión xacobea en sentido crítico (nos
términos, p.e., de L. Duchesne, Américo Castro ou Pérez de Urbel),
procura redimensionar e empoleirar ós dous persoaxes, sen facelos
entrar en conflicto, porque, en definitiva, ámbolos dous engrandeceron
á Galicia. «Ó amparo dos dous persoaxes – advirte U.Romero,
prolologador da obra – e da súa historia, quere contemplar o mundo
dende Galicia, e non Galicia dende o mundo. Non lle é dificil ó lector
percibir neste diario que o importante é decribi-lo enigna da historia
de Galicia, máis que ilumina-las zonas oscuras da historia xacobea e
priscilianista» 21 . Presenta, iso sí, unha primeira versión ó galego dos
——————————
19 A obra en cuestión foi reeditada por A. Herrero Figueroa, A. COTARELO VALLE-
DOR, Teatro Histórico e Mariñeiro, A Coruña, 1981.
20 PICOUTO, M., Prisciliano en Téveris – Dramática. Opera-3 –, Ourense, 1995.
21 LEYRA DOMINGUEZ, X., Xacobe e Prisciliano, Ed.Ir-Indo, Vigo, 1997.