Revista (PDF) - Universidade do Minho

186
DIACRÍTICA
obrigarán no futuro inmediato ó pensamento filosófico a atender á
totalidade dos procesos en curso e ás súas sinérxias tamén globalizadoras.
O que nos interesa a nós agora é prantexarnos outro problema
estelar da época postmoderna na que estamos inmersos: o debate entre
identidade e diferencia. Tema de amplo alcance teórico e práctico que
creo abrangue as polémicas relacións entre razón sustantiva ↔ razón
procedimental, valores universais ↔ valores particulares, estructura
universal da vida humana ↔ formas particulares e concretas
da vida, subxectividade trascendental ↔ subxectividade empírica,
iden-tidade humana ↔ diferencia étnica, procesos de universalidade e
unidimensionalidade cultural ↔ afirmación das identidades e especificidades
culturais étnico-nacionais ameazadas. Non creo ser impreciso
si digo que a postmodernidade ten optado práctica e teóricamente
por ser máis sensible respecto dos segundos termos das parellas que
acabo de enumerar: pluralidade de valores, diferencias étnicas, particularidade
de cada mundo-de-vida, subxectividade concreta in-der-
Welt, razón procedimental.
Eu tratarei de mediar nesta dialéctica dende posicións de inspiración
fenomenolóxica, tratando sobre todo de definir aquelo que creo é
o cerne da identidade da cultura europea. A construcción de Europa
non se pode facer só en clave de inteses económico-financieiros, senón
que tamén debe contemplar unha revitalización ou refundación da súa
identidade cultural e do seu proxecto civilizatorio. Refundación que
pasa pola recuperación efectiva, no seo da comunidade europea, da
identidade filosófica da súa cultura e dos ideias de ilustración e civilización
que ela ten o briga moral de promover e que me parecen tan
necesarios, por certo, para enfrenta-los problemas de pluralidade
étnica, nacional e relixiosa dos pobos que forman parte da Comunidade
europea e responder así ás necesidades dunha poboación cada
vez máis multicultural e multiétnica.
As teses que defenderei a fin de acrarar esta identidade filosófica
de Europa podería resumilas nas catro seguintes:
1. O saber filosófico é a alméndoa da cultura europea. Europa é
unha cultura filosófica.
2. Na Urstiftung ou constitución orixinaria da filosofía en Grecia,
gardase aínda o sentido profundo e permanente de Europa en
canto cultura, sentido que segue a ter unha importancia capital
para o seu destino e o destino da humanidade.
3. A cultura europea non é unha cultura entre outras culturas,
senón unha cultura transétnica. O ser específico de Europa