Revista (PDF) - Universidade do Minho

O «CAMINHO DE SANTIAGO», ESPACIO DE MEDIACIÓN E DE UNIVERSALIDADE 97
proceso da súa cristianización 41 , xa que a Gallaecia universal comeza
a denominarse cristiana, desde tempos moi antigos. Seguindo os itinerarios
das rotas comerciais pre-romanas, e logo das vía romanas de
comunicación cos principais centros relixiosos do mundo, constátase
xa – segundo a referencia de S. Cipriano – a relación con Cartago no
ano 285. A partir do século IV rexístranse peregrinantes coñecidos,
como Prisciliano – «o itinerante en busca de camiños» –, do que xa
nos temos ocupado –; a monxa Egeria ou (Etheria), a muller escritora
que viaxa a Terra Santa e establece o momento álxido das peregrinacións
42 . Esta muller, contemporánea de Paciano de Barcelona, de
Gregorio de Elvira, de Prudencio, era coñecedora do priscilianismo e
mesmo da contraposición entre o pensamento asiático (máis proclive
ó realismo e ó literalismo, e radicalmente oposto ó gnosticismo) e o
pensamento alexandrino (máis helenizado e espiritualista, que tende
máis ó contido invisible e espiritual). E posible, amais, que Egeria
tivese contacto con Paulo Orosio, Idacio, Baquiario, os Avitos (bracarenses)
e Toribio de Astorga. Era absolutamente necesario (e normal)
que a Gallaecia – operada a división entre lucenses e bracarenses –
mantivera comunicación con Braga, ata tal punto que U.Romero
manifesta que: «A Gallaecia sin as peregrinacións dos bracarenses era
un deserto teolóxico».
Aparece logo a figura de Martín Dumiense que emigra desde a
Panonia á diócese de Braga, e será o unificador da Gallaecia, pois facía
xa máis de cento trinta anos que a Gallaecia romana se convertira na
Gallaecia sueva e, – o mesmo que acontecera no resto da Hispania –
estaba loitando para acadar un entendemento entre as etnias de orixe
xermánica e os nativos xa romanizados. «Deste entendemento – afirma
U.Romero – resultaría, co paso do tempo, o que se chamou Europa» 43 .
——————————
41 DIAZ Y DIAZ, M. C., «La cristianización en Galicia», en La Romanización en
Galicia, Coruña (1976), 105-120. TORRES, C., «La Galicia romana y la Galicia actual»,
C.E.G, 8 (1953), 371-391. TRANOY, A., La Galice romaine. Recherches sur le nord-ouest
de la peninsule ibérique dans l´Antiquité, Paris, 1981. Idem, «Gallaecia romana: historiografía
y problemática», en Historiografía Gallega, IV Xornadas de Historia de Galicia,
Ourense (1988), 81-103 (con apéndice bibliográfico).
42 LOPEZ PEREIRA,E., O primeiro espertar cultural de Galicia, O.c.., C.IV: «Los relatos
de viaje: Egeria», 115-144. – Sobre o mesmo tema, ROMERO POSE, U., «Exeria: unha peregrina
galega do século IV», Encrucillada, 13 (1979), 31-42.
43 Ibid., 38. Para Martiño Dumiense, o mesmo ROMERO POSE, U., «Un misionero
en Galicia: S. Martiño de Dume», Encrucillada, 15 (1979) 22-44. LOPEZ PEREIRA, J. E.,
Cultura, relixión e superstición na Galicia Sueva. Martiño de Braga, De correctione rusticorum,
Universidade de A Coruña, 1996.