Revista (PDF) - Universidade do Minho

O «CAMINHO DE SANTIAGO», ESPACIO DE MEDIACIÓN E DE UNIVERSALIDADE 87
do Occidente, e xurdimento dunha poderosa cultura galega, que
adquire independencia e vida propia (arte románica que culmina no
Pórtico da Gloria e poesía lírica que culmina no Cancioneiro da Vaticana).
Este é, en síntese, o contido da pasaxe citada. Pero a súa
complexidade é moito maior, e as dimensións do Camiño de Santiago,
como espacio de mediación e de universalidade, son tamen moito máis
amplas, abondosas e variadas, é dicir, polisémicas, polivalentes 24 .
Abonda con lembrar ó respecto os anexos bilbliográficos elaborados
por mor da conmemoración dos dous últimos «Xacobeos»
(1993, 1999): o de Miranda Garcíaµ 25 , limitado ós últimos cincuenta
anos – anexo denso de contido e moi ben organizado, que amosa o
interese e mesmo a actualidade do tema en cuesión-; a Bibliografía
sobre el Camino de Santiago, editada polo Consello Xacobeo – ordenada
por blocos temáticos: Arte, Historia, Literatura, Educación, Relixión-;
diversos repertorios, por mor do actual Xacobeo e con
intencionalidade turística, como «Todos los caminos llevan a Compostela.-Xacobeo-99»,
«Mil años por el camino de Compostela», etc.
Pero quixera salientar, especialmente, o apéndice da obra de X.
L.Barreiro Rivas – La función política de los caminos de peregrinación
en la Europa Medieval. Estudio del Camino de Santiago (26). Obra que
suscitou unha certa polémica, ao propor un novo paradigma interpretativo
das peregrinacións e dos camiños de peregrinación: «…introducindo
– observa – unha cualidade política, que contribuiría a
solucionar certas fallas existentes na explicación deste colosal fenómeno
(…) as peregrinacións son unha sacralización dunha necesidade
social (…) a ansia de peregrinar explícase pola necesidade de reordenalo
mundo mediante a súa sacralización» 26 . – «Con independencia do
——————————
24 A bibliografía e os repertorios bibliográficos sobre o Camiño de Santiago son
infindos. Somentes consignamos algunhas publicacións especiais de actualidade: Mil
años por el Camino de Compostela, La Aventura de la Historia, I, n.3 (l999). Todos los
caminos llevan a Compostela, GEO, 1999. – VELAMAZAN, V. (Editor), Seis ensaios sobre el
camino de Santiago, Galaxia-Vigo, 1993. JACOMET, H., «Santiago. En busca del gran
perdón», en Santiago camiño de Europa. Culto e Cultura na peregrinación a Compostela,
Santiago, 1993. – GASPAR, S., A Xeración Nós e o camiño de Santiago, Xunta de Galicia,
Santiago, 1996. DIAZ Y DIAZ, M. C., De Santiago y de los caminos de Santiago, Santiago,
1997. SINGUL.F., Historia cultural do camiño de Santiago, Ed. Galaxia-Vigo, 1999.
25 MIRANDA GARCIA, F., Bibliografía, 1949-1992, en VAZQUEZ DE PARGA/LACARRA/URIA,
Las Peregrinaciones a Santiago de Compostela, 3 vols., Madrid, 1949 –1.ª reimpreesión,
Diputación Foral de Navarra, (1993), II-LXXXVIII.-
26 BARREIRO RIVAS, X. L., La función política de los caminos de Peregrinación en la
Europa Medieval. Estudio del Camino de Santiago, Tecnos Madrid, 1997, 317-348.