Op steenworp afstand - Oapen

NOTEN
1 In 1958 loopt de wederopbouwperiode af en komt er een eind aan de periode van de rooms-rode coalities.
Het jaar 1977 is typerend, omdat in dat jaar ook een breuk optreedt in de economie en de keynesiaanse con-
junctuurbeheersing. Het is ook het jaar dat het ‘hervormingskabinet’-Den Uyl valt.
2 Sommige van de genoemde ontwikkelingen hebben hun zwaartepunt in het begin van deze periode (bijv.
spontaan geloof in planning en snelle groei van autobezit en mobiliteit), andere meer aan het slot zoals het
bouwen van omvattende planningstructuren.
3 Zelf doen voor de groepen en de zuilen wel te verstaan; het geïndividualiseerde zelf doen (vgl. de ‘doe-hetzelf-winkels’)
is een andere zaak.
4 Vgl. Corstens 2007.
5 tk 1969-1970, 10300 Bijlage ii.
6 ek 1971-1972 Handelingen, 254.
7 tk 1969-1970 Handelingen, 759.
8 Brief minister-president Den Uyl van 22 maart 1976, ter kennisneming gezonden aan de bibliotheek van de
Tweede Kamer.
9 tk 1969-1970 Handelingen 760.
10 Vgl. Van den Berg en Molleman (1977).
11 tk 1969-1970 Handelingen, 688.
12 tk 1970-1971 Handelingen, 1296.
13 tk 1969-1970 Handelingen, 1463, 1473.
14 tk 1971-1972 Handelingen, 1294.
15 tk 1971-1972 Handelingen, 374.
16 tk 1971-1972 Handelingen, 375.
17 Directie Overheidsorganisatie en Automatisering (oa) 21 mei 1974, Bijlage bij Dir. oa Nr. 5366/2771.
18 De in 1998 overleden socioloog Jan Karel Gevers, die in verschillende externe commissies zat en die later
voorzitter werd van het bestuur van de Universiteit van Amsterdam, vond het altijd een van de interessantste
experimenten op het terrein van adviesraden en was altijd verbaasd dat dat hele experiment waarvan vooraf
zoveel werd verwacht achteraf nooit formeel is geëvalueerd door parlement of de regering.
19 Een groot deel van het maatschappelijk debat ging over (culturele) verandering van maatschappelijke of
andere structuren; vergelijk de huidige nadruk op (natuurlijke) processen en selectiemechanismen.
20 In het Nationaal Archief is er wel een map over de staatkundige kring waaruit blijkt wie deelnamen (o.m. W.
Duk, D. v. Duyne, D.v.d Ende, W. Drees, H. v. Maarseveen (auteur van De Heerschappij van de ministerraad,
1969), plv. thesaurier-generaal mr. A. Rinnooy Kan). Verslagen ontbreken echter. Na de Tweede Wereldoorlog
gold overigens een ‘taboe’ op dit soort groepsvorming van topambtenaren, wat te maken had met de
omstreden rol van het college van sg’s in wo ii. De deelnemers waren lang niet alle sg, maar ook raadadviseur,
directeur van staatsdiensten enzovoort.
21 G. Hendriks in: W.A. Beck en A.Tj. de Jong (1990), Lessen voor sociale vernieuwing; is er nog toekomst voor welzijn?,
’s-Gravenhage, vuga uitgeverij.
35 ja ar wrr
115