Op steenworp afstand - Oapen

4 8
op de brug t us sen
w e t ensch a p en pol i t iek
deed”, zegt Gunning. “Ik heb er ook erg lang
over zitten dubben. Ik had een leuke baan,
maar anderzijds vond ik het ook wel spannend
om te kijken of de wrr nog iets toe
kon voegen aan de onwaarschijnlijk grote
hoeveelheid rapporten die al over dit onderwerp
waren verschenen: Dunning, Dekker
de plannen van Hans Simons.”
De financiering van de gezondheidszorg
is op dat moment een politiek beladen
onderwerp. In het kabinet Lubbers-Kok heeft
pvda-staatssecretaris Hans Simons tevergeefs
geprobeerd om het onderscheid tussen
ziekenfonds- en particulier verzekerden op
te heffen en een volksverzekering in te voeren.
Met name de vvd verzette zich daar binnen
en buiten de Tweede Kamer uiterst fel
tegen. Gunning: “Als je in Nederland ooit
een volksverzekering wilde invoeren, dan
moest de vvd daar wel bij betrokken zijn.”
Niet lang daarna komt de vvd in het kabinet,
samen met pvda en d66. Gunning realiseert
zich dat de partij die zich lange tijd zo
tegen de volksverzekering verzette, in feite
ook belang heeft bij de invoering ervan. Het
is een voorwaarde voor meer marktwerking
in de zorg. “Het ging er dus om dat wij die
volksverzekering neer moesten zetten als
een relatief neutraal idee”, zegt Gunning.
“Niet als iets dat van links komt. Ook moest
het beide partijen de mogelijkheid bieden
om zaken in de zorg te vernieuwen.”
Aanvankelijk besteedt de projectgroep die het
advies voorbereidt veel aandacht aan de vraag
35 ja ar wrr
waarom de plannen van Simons mislukt zijn.
Volgens Gunning kwam dat zeker niet alleen
door de weerstand in de politiek.
“Kernprobleem was eigenlijk de hindermacht”,
zegt Gunning. “Je had een systeem
met veel stake holders die ieder weer hun
eigen belang hadden. Wat er bij Simons
gebeurde, was dat er op teveel schaakborden
tegelijk gespeeld werd. Veel individuele
partners konden een veto uitspreken. Wij
hebben gezegd: ‘Je moet niet zoveel nadenken
over de kern van wat je wilt, want daarin
is de variatie helemaal niet zo groot. Je moet
wel tijdig je politieke draagvlak aftasten en
het dan redelijk snel invoeren’.”
Ook probeert de projectgroep terug te
gaan naar de kern van het probleem. Dat is
niet de vraag hoe het beste een volksverzekering
kan worden ingevoerd. Veel meer
gaat het erom hoe je de gezondheidszorg
betaalbaar houdt voor alle Nederlanders in
een tijd met meer medische mogelijkheden
en een toenemende zorgbehoefte als gevolg
Voor de duurzaamheid van het systeem op de
lange termijn was een inperking van de collectieve
verantwoordelijkheid gewoon nodig.
van de vergrijzing. “Voor de duurzaamheid
van het systeem op de lange termijn was een
inperking van de collectieve verantwoordelijkheid
gewoon nodig.”
In zekere zin betekende dat een ommekeer
in het denken, zegt Gunning terugkijkend.
Tot die tijd was de discussie voornamelijk
gegaan over de vraag wie er in het
ziekenfonds mocht en wie niet. Het kabinet-
Kok had gekozen voor een langzame uitbreiding
van de groep die werd toegelaten. Bij de
introductie van marktwerking zou die vraag