Op steenworp afstand - Oapen

456
op de brug t us sen
w e t ensch a p en pol i t iek
Adriaansens’ kamer stamt uit 1952 en
heeft een sobere naoorlogse grandeur: chique
maar niet overdadig, met houten meubels
met groen velours. “In die stijl is het
heel netjes”, zegt de bewoner, die laat merken
dat het niet helemaal zijn smaak is. “Ik
mocht er niks aan veranderen toen ik hier
introk. Zelfs de whiskyset niet.”
Toch is Adriaansens duidelijk in zijn
nopjes met zijn gebouw. Na afloop van het
interview gaat hij meteen op zoek naar de
sleutel van het Gotische deel, dat geheel in
oude glorie is herbouwd. De trouwzaal en de
grote ontvangsthal staan vol museumstukken:
schilderijen, grote bewerkte houten
kasten en enorme wandtapijten die honderden
jaren geleden ongetwijfeld fel gekleurd
waren, maar inmiddels zijn verbleekt. De
raadszaal gebruiken zijn studenten nu voor
presentaties, legt Adriaansens uit. “Dat vinden
ze prachtig, vooral de Amerikanen.” De
ontvangsthal, waar een kleine tweehonderd
man in kan, wordt gebruikt voor lezingen.
In 2004 startte Adriaansens’ Roosevelt Academy:
een driejarige internationale, engelstalige
universitaire opleiding (under graduate).
Zo’n 450 studenten met verschillende
nationaliteiten staan er al ingeschreven,
maar het kunnen er 600 worden. Onderwijs
wordt gegeven in kleine groepen van maximaal
25 man.
De Roosevelt Academy is in zekere zin het
35 ja ar wrr
jongere broertje van het University College,
dat Adriaansens halverwege de jaren negentig
startte binnen de Universiteit Utrecht.
De plannen die hij daarmee had, weken zo
af van het gangbare Nederlandse onderwijs,
dat aanvankelijk vrijwel niemand hem serieus
nam. De studenten zouden bij elkaar
op een campus wonen, het programma was
Engelstalig en zou niet worden ingericht op
basis van afzonderlijke studierichtingen,
maar volgens het angelsaksische model van
liberal arts and sciences.
Dat is natuurlijk ook een praktische functie van de
raad: de wrr stelt het kabinet en de ambtenarij vrij
van het brengen van enge gedachten, zodat eventueel
onze nek er afgehakt kan worden.
Het idee had hij uit Amerika waar hij in
de jaren zeventig en tachtig aan verschillende
universiteiten werkte. “Ik vond het
fascinerend om te zien dat erkende hoogleraren
daar colleges gaven aan eerstejaars. In
Nederland deden ze dat al lang niet meer.”
“Alles wat in de Angelsaksische landen
gebeurt, is kleinschalig”, zegt Adriaansens.
“Oxford heeft 39 van dit soort schooltjes
die in principe allemaal hetzelfde zijn, maar
wel in competitie met elkaar. De een levert
de meeste Nobelprijswinnaars af, de ander is
goed in roeien. Allemaal genereren ze identiteit
en trots, en dat zijn precies de factoren
die mensen ergens toe aanzetten. Het is een
beetje ons oude boerenleenbankmodel. Dat
werkte wel, maar op een gegeven moment
zijn we dat als ouderwets gaan zien. Nu hebben
we een meer episcopale organisatie met
veel managementlagen, waar de werkvloer
er eigenlijk niet meer toe doet. We denken