Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
22 4
Deel I - Tot slot
agendering en definitie van problemen nodig is. De raad moet ook vraagstukken durven
te agenderen, ook als de tijd daar nog niet rijp voor lijkt. In de stroom van ideeën
en – subjectieve – wetenschappelijke bevindingen moet hij bijdragen leveren aan
richtinggevende kaders voor democratisch debat over lastige beleidsproblemen.
Ook moet het wrr-werk zijn waarde behouden en het vertrouwen dat erin gerepresenteerd
wordt. Dat vergt voortdurende investeringen. Die moeten in de eerste
plaats van de raad zelf komen, maar vallen ook onder de zorgplicht van de politiek
voor een rijk democratisch debat over beleid. De wrr moet er zelf voor zorgen dat
zijn werk zo is dat het ertoe doet voor het beleid. Daarom moet hij voorkomen dat
zijn werk zo ver afstaat van de agenda van de politiek dat deze in feite er niet op kan
reageren. Het werk mag kortom niet samenvallen met dat van het dagelijks beleid,
maar het mag er ook weer niet te ver vanaf staan. Het moet bijdragen aan een rijk
democratisch debat en aan het leervermogen van bestuur, waarover deel iii van dit
boek gaat.
Zusterinstellingen van de wrr in het buitenland, zoals de Central Policy Review
Staff, hebben veranderingen in het politieke klimaat niet overleefd (vgl. Deel II). Dat
de wrr is blijven bestaan komt voor een belangrijk deel door zijn open en onbegrensde
taak. Omdat hij tegelijk onder druk staat om te presteren, wordt de raad er
telkens weer toe gedwongen te kijken hoe hij zijn rol en positie het beste kan invullen
om bij de behoeften van de tijd aan te sluiten. In de geschiedenis van de wrr is
niet onbelangrijk dat hij een wettelijke basis heeft en dat hij zijn rapporten zelf openbaar
mag maken. Dat de wrr adviseert over het regeringsbeleid en aan de ministerraad
zegt ook iets van de intentie van de wetgever om de raad een speciale plaats te
geven. Ook de ophanging aan het departement van de minister-president, Algemene
Zaken, wijst in deze richting. Al deze factoren zijn van belang geweest om de wrr 35
jaar lang zijn functie van denken voor en over het beleid te kunnen laten uitvoeren.
Bij sommige raden is sprake van een verbreding van de geadresseerden, met naast de
regering ook het parlement en de samenleving, en naast nationale instellingen ook
internationale instellingen. De Raad van State, de ser, de Gezondheidsraad en de
Onderwijsraad hebben allemaal hun internationale en Europese zusterinstellingen,
waarmee ze periodiek bij elkaar komen en rond bepaalde thema’s al dan niet intensieve
contacten onderhouden. Voor een blijvend goede uitoefening van zijn functie
zullen internationale contacten met zusterinstellingen ook voor de wrr steeds belangrijker
worden. In dit deel is de wrr behandeld in de Nederlandse institutionele
context. In het navolgende deel wordt aansluitend de institutionele geschiedenis binnen
de eigen nationale context van enkele van die zusterinstellingen behandeld.
35 ja ar wrr