Op steenworp afstand - Oapen

1987), met daarnaast tal van andere studies over Europa en relaties met het buitenland
(vooral Duitsland). Bovendien houdt de raad zich in die periode bezig met het
vraagstuk van de etnische minderheden (Etnische minderheden (nr. 17, 1979)), met
de boodschap dat de regering zich moet instellen op het feit dat de gastarbeiders niet
terugkeren naar hun land van herkomst en dat de Nederlandse staat en maatschappij
daar de consequenties uit moet trekken; het thema wordt nu voor het eerst gedefinieerd
als volwaardig vraagstuk van algemeen binnenlands bestuur en niet louter als
doelgroepenbeleid en welzijnsbeleid wat tot dan toe gebruikelijk was. (Dit rapport is
het eerste van wat achteraf gezien een reeks van rapporten is geworden over etnische
minderheden, zoals Allochtonenbeleid (nr. 36 1989) en Nederland als immigratiesamenleving
(nr. 60, 2001). 30 Voorts verschijnt in deze periode het eerste rapport over
mediabeleid 31 (Samenhangend mediabeleid, nr. 24, 1982), dat in Hilversum zo snel
mogelijk diep in een la wordt gestopt. Misschien had dit rapport in de universitaire
wereld wel een grotere impact dan bij het beleid, omdat de voorbereiding ervan
gepaard was gegaan met uitbestedingen van tal van onderzoeksvragen aan sociale
wetenschappers van het toen in Nederland nog prille vakgebied van de communicatiewetenschappen.
Voorts wordt in deze periode een rapport uitgebracht over
criminaliteit en rechtshandhaving (Rechtshandhaving, nr. 35, 1988). Ten slotte blijft
de raad zich bezighouden met toekomstverkenning, zij het, zoals gezegd, beperkter
en thematischer. In dat kader komt hij met voorstellen voor nieuwe manieren van
economische modellenbouw, die voortbouwden op de voluntaristische scenariomethode
van de btv (Ruimte voor groei, nr. 29, 1987). Een ook buiten Nederland bekend
geworden rapport over het (Europese) landbouwbeleid, Grond voor keuzen (nr. 42,
1992), bouwt voort op deze inmiddels tot thema’s of clusters van problemen gerichte
methode van toekomstverkenning.
Een drietal rapporten is hier in het bijzonder interessant, omdat zij tezamen goed illustreren
hoezeer de ontvangst en de doorwerking kon (en kan) verschillen.
Furore maakte de wrr zonder meer met het later veel geprezen project Plaats en
toekomst van de Nederlandse industrie (ptni), en vooral het gelijknamige rapport (nr.
18, 1980), dat was opgesteld onder leiding van A. (Arie) van der Zwan. Op basis van
de officiële economische doelstellingen, zoals werkgelegenheid en evenwicht van de
betalingsbalans, werd de structuur van de economie geanalyseerd. In dat kader werd
een groot aantal sectorstructuurstudies verricht die een verontrustend beeld gaven
van de toestand van de economie. De wrr mobiliseerde kennis van buitenaf zoals
de wettelijke bedoeling was. De raad doet een aantal aanbevelingen voor een krachtig
door de overheid geleid sectorstructuurbeleid. Het was zoals Visser en Hemerijck
schrijven een bijtende kritiek op de “wachten-op-het-corporatisme-houding” van
35 ja ar wrr 1 5