Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
280
Deel II - Frankrijk
Het plan werd opgesteld door een nieuw semi-autonoom instituut: het Commissariat
Général du Plan. Het cgdp ressorteerde rechtstreeks onder de premier, maar
functioneerde onafhankelijk ten opzichte van de ministeries. De invloed van het
instituut was sterk verbonden aan het prestige en de persoonlijke status van de staf
en de directeur, de Commissaire du Plan, vooral in de begintijd met Jean Monnet
(Groenewegen 1989; Richardson 2006). Het Commissariat had een adviserende en
voorbereidende rol, maar geen uitvoerende macht. Na het opstellen van het plan was
het aan de regering om het wel of niet uit te voeren. Het cgdp had wel tot taak om
toe te zien op de implementatie, maar was zelf geen uitvoerder (Kroonenburg e.a.
1981: 288). Daarnaast had het cgdp nog een derde taak als permanent adviesorgaan,
werkend voor het gehele kabinet. In de eerste decennia was het plan en daarmee het
Commissariat zeer succesvol. Vanaf eind jaren zestig, begin jaren zeventig begon de
invloed af te nemen (Estrin en Holmes 1983; Groenwegen 1989; interview Boissard).
De planning die het cgdp voorstond was indicatieve planning: de overheid geeft
haar doelstellingen aan en kondigt vervolgens maatregelen aan die bij deze doelstellingen
aansluiten (Kroonenburg e.a. 1981: 287). Het plan omvat twee onderdelen
(Brunhes 1977). Ten eerste een deel strategie met een algemene visie op de overheidsdoelstellingen
voor de volgende vijf jaar. Ten tweede, een aankondiging van de
door de regering gekozen prioriteiten binnen deze doelstellingen. De strategie voor
de komende vijf jaar werd opgesteld op basis van een tweetal elementen. Allereerst
leverde de planningcommissie expertise in de vorm van economische modellen en
ramingen. Daarnaast organiseerde de planningcommissie een brede en diepgaande
consultatie. Alle georganiseerde economische en sociale partners namen deel aan
dit proces. Voor het zevende plan bijvoorbeeld zijn negentien commissies, vijftien
groepen uit de industrie en verschillende werkgroepen en subcommissies voor
verschillende onderwerpen geconsulteerd (ibid.). De commissies bestonden uit
vertegenwoordigers van overheidsdepartementen en agentschappen; landbouw,
industrie en werkgeversorganisaties; vakbonden en consumentenorganisaties; en
experts benoemd door de overheid. Al deze commissies rapporteren aan de planningcommissie,
die de verschillende commissies in dit proces ook heeft gevoed met
de relevante feitelijke informatie. De planningcommissie van het cgdp schrijft dan
het uiteindelijke plan en zendt dit naar het kabinet. Eerder in het proces zijn ook president,
premier en ministers geconsulteerd.
De Fransen gebruiken voor dit proces van consultatie de term ‘concertation’, afgeleid
van concert (Brunhes 1977). De term concertation betekent niet hetzelfde als consensus,
maar verwijst naar het beeld van een dirigent die de verschillende leden van een
orkest harmonieus laat samenspelen. Het doel van concertation is allereerst het iden-
wrr 35 ja ar