Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
146
Deel I - Voorgeschiedenis wrr
tenschappelijking. Nadat men zich gerealiseerd had hoe belangrijk de rol was van de
overheid, die vrijwel alle onderzoek initieerde en financierde, werden (departementale)
ambtenaren nader bij de gedachtevorming betrokken. Deze bleken niet zozeer
coördinatie van sociaal onderzoek als hoofdprobleem te zien als wel (het beperkte)
zicht op grote maatschappelijke ontwikkelingen die relevant zouden zijn voor toekomstig
overheidsbeleid. De (permanente) commissie ontwikkeling maatschappijstructuur
die zij hiertoe voorstelden kan als de eerste (papieren) voorloper van de
wrr worden beschouwd. Het voorstel (1965) werd overgenomen door de swr en
opgenomen in een advies aan het kabinet. De commissie Voorbereiding Onderzoek
Toekomstige Maatschappijstructuur (commissie-De Wolff) werd in 1968 ingesteld
om te adviseren over de concretisering van een en ander. De Raad voor de Planning
die deze commissie in 1970 onder (veel) meer voorstelde zou zoals de naam aangeeft
een ruimer terrein bestrijken en stuitte daarom op bezwaren. Het rapport van de
commissie Interdepartementale taakverdeling en Coördinatie (commissie-Van
Veen), waarnaar de zaak was doorgestuurd, bracht uitkomst (1971). De taakomschrijving
voor het nieuwe orgaan, dat Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
zou moeten heten, zou worden toegespitst op het, op wetenschappelijke basis en
met het oog op toekomstig beleid, signaleren van en advisering over te verwachten
maatschappelijke knelpunten. Op deze basis bleek de instelling van de voorlopige
wrr in 1972, die in 1976 zijn ‘definitieve’ wettelijke status zou krijgen, mogelijk.
6.1 1 5 -1 66: van onderzoekscoördinatie na ar een
instituut voor gecoördineerd onderzoek
De instelling van de swr als onderdeel van de knaw in 1959 kan beschouwd worden
als een bewijs van het toegenomen belang van de sociale wetenschappen. Een van de
eerste activiteiten, op initiatief van voorzitter Hofstee, was het zoeken van contact
met belangstellenden binnen een aantal ministeries om te komen tot de oprichting
van een contactcommissie ter bespreking van vraagstukken met betrekking tot de
ontwikkeling en coördinatie van het sociaal-wetenschappelijk onderzoek ten behoeve
van het beleid.
Hofstee had zich al eerder, onder meer in gesprekken met zwo, met deze problematiek
beziggehouden. In eerste instantie ging het vooral om het wetenschapsbeleid
voor de sociale of maatschappijwetenschappen (economie, sociologie enzovoorts).
Het ging over vragen als de verhouding van opdrachtgever voor onderzoek tot onderzoeker,
over de toepasbaarheid van onderzoek voor beleid en over de coördinatie
van onderzoek en onderzoekers. Tenslotte ging het over sociaal onderzoek, opgevat
35 ja ar wrr