Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
0
Deel I - Nieuwe adviescolleges in interbellum en wederopbouw
14 De grondwetcommissie vindt het ook vreemd dat de minister wel departementen mag instellen, maar geen
adviesraden.
15 Vgl. D.L. Daalder (1946) ‘Onderwijsschap en Democratie’, Socialisme en Democratie, Jaargang 3: 55-59.
16 Vgl. wrr-rapport nr. 12, Bijlage ii (p. 134) voor enkele verwijzingen naar de discussies rond 1956.
17 Vooral het kostenargument lijkt belangrijk (maar van die kosten weten we eigenlijk weinig. Vgl. Daalder 1993).
18 Vragen van de heer Romme betreffende het openbaar maken van adviezen der vaste colleges van advies en
bijstand, Handelingen tk, 1957/1958, blz. 225 en bijbehorend debat Romme-Drees.
19 Rommes vraag welke raden wel en niet openbaar adviseerden leverde ook publicatie op van een lijst met 53
adviescolleges. De lijst lijkt echter niet compleet. Kort ervoor (in 1955) had G.A. van Poelje bijvoorbeeld ook
een lijst van adviescolleges gemaakt en daar stonden er zo’n 267 op, waarvan er alleen al 57 voor de minister
van Onderwijs. Van Poelje lijkt evenwel ook alle overleg- en bestuursraden te hebben meegeteld plus alle
schappen van de pbo en alle colleges die adviseren over toekenningen van prijzen, individuele subsidies enz.
(vgl. Van der Ham (1994): 105).
20 Geciteerd in tk in discussie met minister-president De Jong (Handelingen tk, 1969-1970, blz 683).
21 Zelf ingesteld door de regering in ballingschap om de orde te handhaven in bevrijde gebieden en voorbereidingen
te treffen voor de naoorlogse situatie.
22 tk Handelingen 1947-1948, nr. 873a p. 11 (mvt Wet op de Bedrijfsorganisatie).
23 P.J. Oud, 1958.
24 Daarnaast had de Duitse bezetter aan het begin van de oorlog een organisatie van het bedrijfsleven opgericht
die was ingedeeld naar sectoren – de reeds genoemde organisatie Woltersom – waarin overheid en het
bedrijfsleven nauw samenwerkten en waarin alleen werkgevers en overheidsfunctionarissen waren opgenomen.
Sommige takken van die organisatie, zoals die voor de voedselvoorziening, bleven ook geruime tijd na
de oorlog actief en gingen soms vrij vloeiend over in de schappen van de pbo. Voor het ontstaan van de pbo
als concrete vormgeving van de ordeningsgedachten uit het interbellum, lijkt het voorbeeld van de organisatie
Woltersom niet onbelangrijk te zijn geweest.
25 Zie overigens over de verhouding ser-cpb hoofdstuk 4, paragraaf 4.
26 Elementen zijn: het vertegenwoordigen van maatschappelijke belangen bij de overheid, zodat deze weet wat
in de maatschappij leeft, en het vertalen van collectieve afspraken naar bijvoorbeeld de afzonderlijke bonden
of van afspraken met de centrale overheid naar lokale uitvoerders.
35 ja ar wrr