Op steenworp afstand - Oapen

438
op de brug t us sen
w e t ensch a p en pol i t iek
allemaal geskipt had. Ik kon me daar eerlijk
gezegd wel iets bij voorstellen.”
Het rapport dat Wagner midden in de
kabinetsformatie van 1981 uitbracht, oordeelde
dat de economische problemen in
Nederland ongekend zwaar waren. Een actief
sociaal-economisch beleid gericht op het
weer op gang brengen van de economische
groei én een nieuwe industrialisatieronde
waren voor welvaartsherstel noodzakelijk.
De waarde van het commissiewerk ging
verder dan de aanbevelingen zelf, zegt Van
der Zwan. Het was ook een manier om het
draagvlak voor het industriebeleid te vergroten.
Om de vakbeweging mee te krijgen,
hadden vertegenwoordigers van fnv en
cnv ook een plek in de commissie gekregen.
Oud-defensieminister Henk Vredeling zat
er als prominent pvda’er in om zo de groot-
35 ja ar wrr
ste oppositiepartij ook enigszins te binden.
“Vredeling nam daar een enorm risico mee”,
zegt Van der Zwan. “Zo’n antithese neem je
niet zomaar weg. Ik kan me ook nog herinneren
hoe hij en ik aan de leiband van het
kapitaal liepen op een cartoon van Opland
in de Volkskrant, ook al zo’n vertolker van
de antibedrijvenmentaliteit.”
Het ministerie van Economische Zaken,
dat geen wezenlijke rol had gespeeld bij het
maken van het wrr-rapport, deed wel volop
mee bij de commissie-Wagner. De ondersteuning
was op dat departement ondergebracht
en belangrijke ambtenaren draaiden er in
mee. “Die commissie was ook een manier om
ons rapport voor ez verteerbaar te maken.”
“Later ben ik wel eens verbaasd geweest over
de ijzeren discipline die ik had bij het schrijven
van ptni”, zegt Van der Zwan. “Ik leefde
als een sportman, ging op tijd naar bed en
zat soms ook gewoon op zondag bij de wrr
te werken. Het onderwerp zat in mijn hoofd
en ik kon het niet loslaten. Ik was diep overtuigd
van het maatschappelijke belang ervan.
Ik dacht: ‘Er moet zoiets komen’. Toen ik met
mijn gezin tijdens een voorjaarsvakantie op
een waddeneiland zat, heb ik al snel mijn
vrouw en kinderen achtergelaten. Ik wilde
terug omdat een concept af moest.”
Van der Zwan had haast. Hij trad in 1978
aan en wilde in 1980 klaar zijn. Enerzijds
omdat hij verwachtte dat hij na afloop ook de
nodige tijd zou moeten nemen om het overal
uit te dragen, anderzijds om het momentum
niet te verliezen. Her en der waren aan universiteiten
allerlei wetenschappers bij voorstudies
betrokken. Hun inbreng was niet
alleen inhoudelijk van belang, maar ook voor
de verbreding van het draagvlak. “Mobiliseren
lukt alleen als je ergens niet te lang over
doet.”
“Als je geen missie hebt, moet je dit werk
niet doen”, zegt Van der Zwan. Voor hem