Op steenworp afstand - Oapen

Bundeskanzleramt (bk)
In het Duitse systeem is de Bundeskanzler geen primus inter pares, maar neemt een
bijzondere positie in ten opzichte van zijn collega-ministers. Hij is het enige lid van
de regering dat door het parlement wordt gekozen. Hoewel gezamenlijke besluitvorming
(Kabinettsprinzip) en eigen verantwoordelijkheid van ministers op hun eigen
beleidsterrein (Ressortprinzip) leidende principes zijn in het Duitse systeem, is het
Kanzlerprinzip, de Bundeskanzler formuleert de centrale visie van de regering en is
hiervoor verantwoordelijk, dominant (Müller-Rommel en Pieper 1991).
De Duitse regering kent geen speciale adviesorganisatie voor het kabinet als geheel.
Het Bundeskanzleramt heeft een ondersteunende functie, maar werkt in principe
voor de bondskanselier. Sommige adviesorganisaties en onderzoeksinstituten leveren
advies en onderzoek aan de regering, maar hun invloed is veelal indirect. De
leiding van het Bundeskanzleramt ligt niet in handen van de Bundeskanzler, maar
in handen van een speciale Chef des Bundeskanzleramtes. De functie van deze chef
betreft een politieke benoeming met de status van een staatssecretaris of, wanneer
sprake is van een bijzondere opdracht, een minister. In de loop van de tijd is het
aantal medewerkers van het bk steeds toegenomen, met name op momenten van
hervormingen.
Divisie V: Planungsabteilung
Ook in Duitsland speelde eind jaren zestig dezelfde discussie over planningdenken
en de mogelijkheden van planning voor verbeteren van het overheidsbeleid (Hockerts
2005). Tot 1963, onder bondskanselier Adenauer is er weinig aandacht voor
planning en voor het functioneren van het Bundeskanzleramt. Adenauer is meer
geïnteresseerd in buitenlandse politiek. Tijdens de eerste ‘grote coalitie’ in de Duitse
geschiedenis komt de interesse voor planningtechnieken voorzichtig op de politieke
agenda. Gedurende de laatste jaren van de grote coalitie wordt ervaring opgedaan
met planning vanuit het ministerie van Financiën. Deze financiële planning voldeed
echter niet aan de gegroeide behoefte (Jäger: 29). De minister van Binnenlandse Zaken
komt op 26 september 1968 met een voorstel om een speciale kabinetscommissie
in te stellen voor “central government and administration reform” (Lepper 1976:
479). Tijdens de eerste bijeenkomst van deze commissie wordt vervolgens een interdepartementale
projectgroep ingesteld: Projectgruppe Regierungs- und Verwaltungsorganisation.
In de gaande machtsstrijd tussen cdu en spd verzekert bondskanselier
Kiesinger zijn invloed door het hoofd van zijn eigen planningstaf aan te stellen als
voorzitter van deze projectgroep. De projectgroep gaat in januari 1969 aan de slag om
voor de algemene verkiezingen in de herfst met een rapport te komen. In dit rapport
wrr 35 ja ar 2 5