Op steenworp afstand - Oapen

op steenworp
afstand
354
Deel III - Voice, variatie, selectie en argumentatie
primair toe op sectorspecifieke en technisch-wetenschappelijke beleidsevaluatie. Op
een iets grotere afstand ten opzichte van het beleid staan instellingen die een onafhankelijke
en geloofwaardige stem in het beleidsdebat willen laten horen, ongeacht het
vraagstuk van politiek en maatschappelijk draagvlak. In dit verlengde ligt het accent op
het bevorderen van een intellectuele ruimte of forum voor de uitwisseling van ideeën
op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten, op ervaringen opgedaan met beleid.
Weer andere instellingen zijn weer minder gefocust op de ontwikkeling van nieuwe
ideeën, maar juist op het mobiliseren van draagvlak onder relevante maatschappelijke
spelers achter nieuw beleid (Zie ook typologie Denktanks in deel II).
Beleidsanalyse en -evaluatie vinden niet plaats in het luchtledige. Processen van
beleidsleren worden in belangrijke mate gevormd, bemiddeld en gekanaliseerd door
historisch gegroeide institutionele arrangementen. In de woorden van Majone:
“This manner of discussion in public policy can only be of any use for policymakers
with the help of appropriate rules and procedures, so as to avoid
unregulated discussion ending in dispute and violence. Therefore public
deliberation has been carefully institutionalized in all modern democracies”
(Majone 1989: 36).
Wetenschappelijke experts, strategische adviesraden en planbureaus kunnen natuurlijk
uiteindelijk de burger als besluitvormer nooit buiten spel zetten in een democratie,
zelfs niet bij complexe onderwerpen of uiterst technische beleidskwesties.
Normatieve, intersubjectieve politieke oordeelsvorming kan niet door wetenschap
worden vervangen. In een democratie hebben burgers het eerste en het laatste
woord. De beleidswetenschap is niet (of althans zelden) in staat om een nieuw idee
over beleid te valideren op louter wetenschappelijke gronden. Evengoed zullen
beleidsmakers nooit een nieuw beleidsrepertoire of paradigma omarmen enkel en
alleen omdat dit de nieuwste inzichten en ervaringen uit de wetenschap vertegenwoordigt.
Of, zoals Robert Dahl schrijft:
“No intellectually defensible claim can be made that public policy elites (actual
or putative) possess superior knowledge or more specifically superior
knowledge of what constitutes the public good. Indeed, we may have some
reason for thinking that specialization itself may impair their capacity for
moral judgement. Likewise, precisely because the knowledge of policy elites
is specialized, their expert knowledge ordinarily provides too narrow a base
for the instrumental judgements that an intelligent policy would require”
(Dahl 1989: 337).
wrr 35 ja ar