Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
138
Deel I - De jaren tachtig en negentig
werden met ingang van 1 januari 1997 alle adviescolleges ex art 79 gw opgeheven
(met uitzondering “vanwege hun meer dan bijzondere posities” van de ser en de
wrr). 49 Vervolgens (?!) is een Aanpassingswet herziening adviescolleges (‘Opschoningswet’,
wet van 6-2-1997, Stb. 1997, 63) tot stand gekomen die gaat over het
intrekken en wijzigen van sectorwetten waarbij adviesorganen zijn ingesteld en die
dus moeten worden opgeschoond.
De laatste stap is de indiening van de Kaderwet. Deze wet heeft als doelen:
• nieuwe wildgroei tegengaan;
• samenstelling adviesraden louter op basis van deskundigheid;
• versterking van de politieke aansturing van adviesorganen, en
• versterking van strategische advisering (ook wel aangeduid als advisering over
hoofdlijnen van beleid). 50
De Kaderwet geeft vervolgens aan welke regels voor alle nieuwe strategische adviesraden
zullen gelden. Het gaat om regels over samenstelling, werkwijze, begroting,
programmering, vastlegging en evaluatie van adviescolleges. Het vraagstuk van de
advisering op clusterniveau dat door de Tweede Kamer werd verlangd, is ‘opgelost’
door in de wet op te nemen dat over sectoroverstijgende onderwerpen aan adviescolleges
kan worden verzocht om een gezamenlijk advies uit te brengen (art. 23
Kaderwet). De Kaderwet die in 1994 was aangekondigd is uiteindelijk in 1996 aangenomen.
51 De regels erin gelden overigens ook voor ad-hoc- en voor tijdelijke adviescolleges.
Opmerkelijk is de gelijkenis van een aantal bepalingen met regelgeving
betreffende de wrr, zoals de verplichting voor de regering om binnen drie maanden
te reageren op adviezen van adviesorganen. De strategische adviesorganen, zoals de
Kaderwet adviesorganen nu heten, zijn onafhankelijk, moeten hun werkprogramma
afstemmen op de behoeftes aan strategie van ‘het beleid’ en mogen ongevraagd
adviseren. Dit laatste element is later opgenomen om het wetsvoorstel aanvaard te
krijgen.
5.3 tot slot
Een opvallende ontwikkeling uit de jaren tachtig en negentig, die hiervoor nog niet
als zodanig is benoemd, is de snelle doorbraak van bestuurskundige en bedrijfskundige
concepten, zoals management by objectives, procesmanagement, kaderwetgeving,
lump sum financiering, outputsturing, sunset legislation, beleidsbeëindiging,
benchmarks, kwaliteitszorg, kengetallen, prestatiebegroting en dergelijke. Vragen
van uitvoering en beheer staan centraal en het woord planning (niet de praktijk) lijkt
even uit het woordenboek geschrapt. Het principaal-agent model is in deze periode
35 ja ar wrr