Op steenworp afstand - Oapen

510
op de brug t us sen
w e t ensch a p en pol i t iek
De ogen van Michel Scheltema (68) twinkelen
als hij dit vertelt. “Dat soort discussies
zagen we ook in de raad en dat ging altijd
heel opbouwend. Dat is het essentiële van de
wrr. De meerwaarde ligt er niet in dat iedereen
zijn eigen ding gaat doen, maar dat je het
gezamenlijk doet.”
Tijdens zijn eerste periode in de raad (op
de grens van de jaren zeventig en tachtig)
bestond de wrr naar zijn waarneming vooral
uit afzonderlijke raadsleden met eigen projecten.
Onder zijn voorzitterschap wilde hij
meer synergie. “Het was mijn bedoeling dat
binnen de raad echt inhoudelijk nagedacht
zou worden over de verschillende projecten
en dat niet iemand alleen maar zijn eigen rapport
zou schrijven. Ik heb het als mijn taak
gezien om de discussies zo te laten lopen dat
je synergie tussen de verschillende mensen,
ideeën en wetenschappen tot stand brengt.”
Om dat te kunnen realiseren, besloot
hij op een iets andere manier te gaan vergaderen.
Raadsleden die niet in een zelfde
projectgroep zaten, reageerden tot dan toe
alleen op elkaars stukken tijdens de twee
wekelijkse raadsvergaderingen. Die discus-
sies probeerde Scheltema te verdiepen door
meer gebruik te maken van e-mail. Uiterlijk
een dag van tevoren moesten de raadsleden
elkaar hun mening mailen over de concepten
die op de agenda stonden. “Dat leverde
constructievere vergaderingen op”, zegt
Scheltema. “Als je iets op papier moet zetten,
ben je gedwongen om eerst een algemeen
beeld te schetsen. Dan kun je je er niet
van afmaken door te zeggen: ‘Op pagina 53
heb ik iets gevonden waarmee ik het niet
35 ja ar wrr
eens ben’.” Ook gaven de mails de leden van
de projectgroep die aan een rapport werkte
alvast de mogelijkheid om een reactie voor
te bereiden. En na afloop hadden ze precies
op papier staan waar ze nog verder over na
moesten denken. Overbodig was dat niet,
meent Scheltema. “Ik had ook wel eens de
indruk dat na zo’n stevige discussie in de
raad de projectgroep gewoon op de oude lijn
verder ging.”
Wie nieuw in de raad komt, heeft tijd nodig,
zo is de ervaring van Scheltema. Niet alleen
om aan het interdisciplinaire karakter te wennen.
Ook het samen maken van rapporten is
iets waarmee nieuwkomers vaak weinig ervaring
hebben.
In zijn eerste raadsperiode had Scheltema
die tijd niet. “Er is minder uit mijn handen
gekomen dan ik me had voorgenomen.” Om
te beginnen kwam hij al een jaar later binnen
dan de andere raadsleden. Voor zijn plek was
aanvankelijk gezocht naar een wetenschapper
met een vvd-achtergrond. Toen er geen
geschikte kandidaat gevonden kon worden,
viel de keus op hem. Vervolgens ging hij ook
De meerwaarde ligt er niet in dat iedereen zijn eigen
ding gaat doen, maar dat je het gezamenlijk doet.
nog weer eens een stuk eerder weg dan de
anderen. Aan zijn eerste periode kwam al na
twee jaar een einde toen hij staatssecretaris
van Justitie werd in het tweede kabinet-Van
Agt, waarin cda, pvda en zijn eigen d66
samenwerkten.
Als bewindsman werd Scheltema onder
meer verantwoordelijk voor het vreemdelingenbeleid,
dat nauw verbonden was aan
de problematiek van de etnische minderheden
waarover de raad in 1979 een rapport