Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
4
Deel I - De jaren zestig en zeventig
de inkomensgroei en vrije tijd ook veel meer geld en tijd en er wordt door de ser
aangedrongen op bestedingsverruiming. Het succes van de wederopbouw leidde
tegelijk tot hogere verwachtingen op een betere levensstandaard en op meer politieke
aandacht voor andere onderdelen van de maatschappij dan alleen de economie.
Ook op immaterieel gebied moest een grote sprong voorwaarts worden gemaakt.
Het welzijn moest worden verhoogd en niet slechts de materiële welvaart. Terreinen
die direct na de Tweede Wereldoorlog wel even konden wachten met nieuw beleid,
zoals rechtsbescherming, sociale grondrechten en immateriële arbeidsvoorwaarden
komen nu centraal te staan. Ook bij andere sectoren groeit de behoefte aan nieuwe
wetgeving en bestuurlijke maatregelen. De individuele welvaart en de (sociale) mobiliteit
nemen toe en de publieke voorzieningen groeien mee (meer auto’s, dus ook
meer wegen, meer wegenwetgeving en dus ook weer meer ambtenaren en adviseurs;
en idem voor de vergroting van de toegang tot het vervolgonderwijs en verlenging
van de leerplicht, die leiden tot meer vervolgopleidingen, onderwijswetgeving en
onderwijsinstellingen).
Verhoging van het welzijn, geluk, werd een nieuw doel, ook voor de politiek. Dit
streven vond plaats tegen de achtergrond van de al genoemde aanhoudend hoge
economische groei, en daarnaast van zaken als: de ontdekking van de gasbel, technologische
veranderingen (de ontdekking van de pil), de relatieve verjonging van
de bevolking door de snelle groei van het aantal jong-adolescenten (geboortegolf
van 1946), internationale ontspanning, dekolonisatie en de hoge verwachting bij
vooral jongeren van een hernieuwde en dynamische Amerikaanse politiek. Deze
werd gesymboliseerd door de komst van de charismatische president Kennedy en
zijn generatiegenoten. De inhaalslag bestond uit een verbreding van de focus van de
politiek naar onder andere milieuvraagstukken, de strijd voor gelijke rechten (vrouwenbeweging
en racismebestrijding in de Verenigde Staten), voor sociale rechten en
voor consumentenrechten en de bevordering van ‘het algehele welzijn’ in plaats van
louter economische welvaart, waarbij veel werd verwacht van de inzet van de sociale
wetenschappen als middel om dat welzijn naderbij te brengen. De noodzaak om
problemen op te lossen werd dringend geacht door de vrees voor een verdere bevolkingsgroei
tot circa 20 miljoen Nederlanders in het jaar 2000, die midden jaren zestig
door demografen werd voorspeld. Van de nieuwe naoorlogse generatie als drager van
een nieuw politiek en cultureel elan werd veel verwacht. Het leven stond lange tijd
in het teken van een behoefte aan algehele menselijke ontplooiing en verhoging van
het opleidingspeil van de bevolking.
In de tweede helft van deze periode ontstaan allerlei vormen van maatschappelijke
onrust waar het bestuur aanvankelijk geen antwoord op heeft. Demonstraties tegen
35 ja ar wrr