Op steenworp afstand - Oapen

6.4 Na ar een voorlopige wrr
Bij de kabinetsformatie van 1971 werd het advies van de commissie-Van Veen door
de coalitiepartijen overgenomen. Het werd vervolgens als plan tot instelling van de
wrr in het regeerakkoord vastgelegd en in de regeringsverklaring aangekondigd. 35
Bij de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer van het hoofdstuk Algemene Zaken
op 9 oktober 1971 ging minister-president Biesheuvel nog kort in op de gewenste
samenstelling uit “beoefenaars van verschillende disciplines die de regering inzicht
moeten geven in de toekomstige maatschappij-ontwikkelingen”, waarbij voorts “enkele
leden van deze multidisciplinaire groep naar ons oordeel bestuurlijke ervaring
moeten kunnen inbrengen”.
Voor de uitvoering van dit onderdeel van het regeerakkoord trok premier Biesheuvel
vervolgens eind 1971 de jonge hoogleraar J. (‘Sjeng’) Kremers aan, afkomstig van de
Katholieke Universiteit van Nijmegen en toen mede bekend om zijn betrokkenheid
bij een belangrijke opdracht aan McKinsey voor vernieuwing van het hoger onderwijs.
Kremers werd bij het ministerie van az benoemd om als ‘bouwdecaan’ – en
daarmee ook als beoogd voorzitter – een kabinetsbesluit voor te bereiden. Biesheuvel
liet de voorbereiding aan Kremers over, tot aan de verdediging in de ministerraad
toe. 36 Op 9 juni 1972 resulteert dat in een principebesluit van het kabinet, dat de volgende
dag de media haalt. 37 Bij de noodzaak van het nieuwe instituut werden op dat
moment niet veel vragen gesteld. Het was ook de tijd dat het vermaarde mit via een
zogeheten integraal model berekeningen had gemaakt voor de Club van Rome, die
een schok teweeg hadden gebracht in de publieke opinie (maart 1972). Vooral de berekeningen
die aantoonden dat bij ongewijzigd beleid de economie tot stilstand zou
komen, hadden veel mensen ervan overtuigd dat er iets moest gebeuren aan de langetermijnplanning
om de berekende catastrofes voor het jaar 2000 voor te zijn. Een
krant kopte in die tijd over de Club van Rome: “De computer brengt de catastrofe in
beeld”. Het was in ieder geval een domper op het vooruitgangsdenken, dat in de jaren
zestig veel furore had gemaakt en dat ook een rol had gespeeld bij de initiatieven
die ten grondslag lagen aan de oprichting van de wrr.
De beslissing van de ministerraad leidde uiteindelijk tot het Koninklijk Besluit van
6 november 1972 en de feestelijke installatie van de raad in de Eerste Kamer op 20
november 1972. In zijn installatierede merkte premier Biesheuvel op dat in veel regeringscentra
elders in de wereld de behoefte wordt gevoeld aan een orgaan dat het
inzicht in de toekomstige vorm van de samenleving kan helpen verdiepen. Er is, zo
stelt hij, afgezien van de benoeming van een futuroloog in de raad, maar daarvoor
in de plaats is gekozen voor “een team waarin verschillende wetenschappelijke
35 ja ar wrr
163