Op steenworp afstand - Oapen

ven van de ene raad naar de andere. De eerste
projectgroep waarin Rabbinge meedraaide,
werkte aan het rapport Rechtshandhaving.
“Dat was al een tijdje blijven liggen omdat de
voorzitter iedere keer opnieuw begon. Steeds
als de projectgroep dacht dat het ongeveer
klaar was, kwam hij weer met nieuwe inzichten.
Toen hij een paar weken ziek was, heb ik
die projectgroep voorgezeten en hebben we
besloten hoe het eruit moest zien. Toen hij
terugkwam, hoefde hij het alleen nog maar
af te ronden. Op een goed moment moet je
gewoon zeggen: ‘En nu is het klaar’, ook al
weet je dat het niet perfect is.”
In veel gevallen was Rabbinge zelf de
trekker van een rapport. Maar altijd wilde
hij wel minstens een van de andere raadsleden
in zijn projectgroep hebben. “Wat je
vooral moet doen, is zo goed mogelijk tegenspraak
organiseren. Je moet hier op basis van
argumenten tot opinies komen. Als wrr-lid
moet je daarvoor ook openstaan. Anders ben
je eigenlijk niet geschikt.”
Het korte voorzitterschap van Frans Rutten
begin jaren negentig noemt hij dan ook
een ramp. De voormalig secretaris-generaal
van het ministerie van Economische Zaken
die door Lubbers was benoemd tot opvolger
van Wil Albeda, had een instelling die volgens
Rabbinge niet bij de wrr paste. “Uit
welke mond een argument kwam, was voor
hem belangrijker dan de kwaliteit van dat
argument. Bij de wrr moet juist dat laatste
tellen. Dan kan het niet schelen of de jongste
bediende iets zegt of het oudste raadslid. Dat
is natuurlijk volstrekt in strijd met het hiërarchisch
denken op een ministerie. Daar is
het heel wat anders of een sg iets zegt of een
junior beleidsmedewerker.”
Zelf combineerde Rabbinge zijn raadslidmaatschap
wel een tijdlang met een hoge
functie op een ministerie. Kort voordat
Jozias van Aartsen in 1994 minister van
Landbouw werd, was Rabbinge aangesteld
als raadadviseur op dat departement. Voor
lnv was dat een nieuwe functie. Aanvankelijk
probeerde de top van het ministerie
hem te strikken voor een al bestaande hoge,
Mensen dachten dat voor duurzame ontwikkeling
één grondhouding nodig was. Iedereen zei:
het is twee voor twaalf, maar als we nu de
broekriem flink aantrekken komt het goed.
Op zo’n manier ben je verkeerd bezig.
r u dy r a b b i n g e
ambtelijke post, maar daarin had hij geen
trek. “Dan kwam ik in de lijn en zou ik mijn
onafhankelijkheid verliezen. Ik wilde hoogleraar
blijven en mijn internationale oriëntatie
behouden.”
Van Aartsen was aanvankelijk volstrekt
onbekend met het beleidsterrein van zijn
nieuwe ministerie. Jarenlang was hij secretaris-generaal
geweest van Binnenlandse
Zaken. “Hij realiseerde zich dat hij zijn positie
zou verzwakken als hij zich te afhankelijk
maakte van zijn ambtenaren”, zegt Rabbinge.
“Toen belde hij mij met het verzoek
35 ja ar wrr 473