Op steenworp afstand - Oapen

als problematisch behoeft te worden aangemerkt, gezien het soms wat onderschatte
belang van ruis en redundantie (zie Scott 1997; Abrahamson en Freedman 2006).
Maar los daarvan, er is in de verhouding beleid en wetenschap wel het nodige veranderd.
Spraken de sociale wetenschappen eerder vooral de overheid aan, nu neemt de
overheid in de programmering van onderzoeksfinanciering steeds meer het initiatief
in programmering van het onderzoek. Van speaking truth to power (Wildavsky 1979)
lijken we soms wel eens terecht te komen in een situatie waarin de macht succesvol
op zoek kan gaan naar comfortabele waarheden en andere ‘bestelkennis’ op een al
even ruim bezette als bonte marktplaats. Anderzijds geldt dat (wetenschappelijke)
kennisproductie ook in steeds belangrijkere mate privatiseert: in het ene domein is
die ontwikkeling stellig belangrijker dan in het andere, maar de opkomst van meer
commerciële vormen van (concurrerende) kennisproductie lijkt over de volle breedte
van de wetenschappelijke disciplines een onomkeerbare ontwikkeling. Traditionele
monopolies en instituties (zoals de universiteiten) zijn ook in het domein van kennis
en wetenschap veel minder dan voorheen zeker van hun positie, en dan is de ‘wikipedia-revolutie’
nog niet eens echt begonnen. De maatschappelijke veranderingen, die
eerder zowel object als doelstelling van de veelal expliciet maatschappelijk geëngageerde
sociale wetenschappen waren, hebben belangrijke sporen nagelaten in de wijze
waarop de relatie tussen wetenschapsbeoefening en politiek, tussen informatie en
besluitvorming is vormgegeven (zie uitvoerig hierover Wieviorka 2007; ’t Hart 2007;
Falk et al. 2006; Cravens 2004; Anderson 2003). Die relatie is, zoals we in de volgende
paragraaf zullen zien, toch al niet ideaal, in de zin dat in de praktijk van de publieke
arena’s zelden de voorwaarden kunnen worden vervuld die kunnen gelden als toepassingsvoorwaarden
voor het klassieke leermodel zoals we dat in de missies van onze
instituties hebben neergeschreven (e.g. heldere doelstellingen, consensus over maatstaven,
volledige kennis, doorzettingsmacht van één almachtige actor et cetera).
We leven bovendien in een tijd waarin de politiek in steeds belangrijkere mate door
de wetten van de ‘medialogica’ en de ‘dramademocratie’ wordt geregeerd. Hierdoor
ontstaat te vaak een situatie waarin de korte termijn en de persoonlijke populariteit
van bestuurders belangrijker lijken dan een onbevangen reflectie en een open oriëntatie
op de lange termijn. En zelfs wanneer, in weerwil van electorale en mediamieke
druk, de persoonlijke populariteit van een bestuurder niet diens belangrijkste
voertuig en drijfveer is om beleid te beïnvloeden, is het voor hem of haar lastig om
in een politieke context een nog onbevangen en onrijpe gedachte over een gewenste
beleidsverandering in het publieke debat te brengen. Kamervragen, die niet altijd de
wens tot een echt antwoord als eerste ratio hebben, lijken een open discussie soms
meer te hinderen dan mogelijk te maken. Het incident regeert.
wrr 35 ja ar
327