Op steenworp afstand - Oapen

We hebben gekeken naar wat volgens verschillende
theorieën de kracht van de economie
bepaalt. Dat was een stuk nuttiger dan
wat de wrr indertijd deed. Dat was toch een
beetje draaien aan de koffiemolen.”
Als cpb-directeur was Zalm ook Buitengewoon
(adviserend) lid van de wrr. Eens
per kwartaal kwam hij samen met zijn collega’s
van het scp en het cbs, en de directeur-
generaal Ruimtelijke Ordening bij de raad op
bezoek om over het werkprogramma te praten.
Veel kan hij zich er niet meer van herinneren.
“Ik geloof dat ik er altijd wel met plezier
naar toe ging. Je hoorde er nog wel eens
wat. In mijn nadagen werd toen het overleg
opgericht van de directeuren van de planbureaus.
Daar zat toen ook de rivm bij en dat
verving de bijeenkomsten bij de wrr een
beetje.”
Tijdens zijn ministerschap duurde het een
tijdje voordat het contact met de raad weer
wat frequenter werd. Toen in 1999 het rapport
Generatiebewust beleid verscheen, was
dat voor Zalm reden om de banden weer wat
aan te halen. Hij was er erg enthousiast over.
“Ik geloof niet dat ooit eerder de problematiek
van de overheidsfinanciën bij de wrr aan de
orde was geweest.”
In het rapport stelde de raad dat verdelingsvraagstukken
niet alleen bekeken
moesten worden in het heden, maar ook
door de tijd heen. Alleen door rekening te
houden met toekomstige generaties zou
voldoende draagvlak blijven bestaan voor
oudedagsvoorzieningen, zorg en onderwijs.
Concreet zou dat moeten door mensen aan
het werk te krijgen, de uitgavenstijging in de
gezondheidszorg te beperken en de staatsschuld
terug te dringen. “Eindelijk kwam er
vanuit de wrr aandacht voor een problematiek
die wij op Financiën al veel langer een
warm hart toedroegen”, zegt Zalm. “Het
Ik denk dat je je als wrr niet te veel met politieke
timing moet bezighouden. De actualiteit verloopt
toch altijd weer anders dan je plant.
g e r r i t z a l m
kon geen kwaad dat dit ook eens vanuit de
wrr werd geagendeerd. Voor ons betekende
het een ondersteuning voor een gedachte die
we toch al hadden, voor anderen was het een
eyeopener.”
Voor Zalm was het rapport aanleiding
om bij de wrr langs te gaan en voorzitter
Michiel Scheltema te stimuleren ermee de
boer op te gaan. Uit ervaring wist hij dat die
aanpak vooral bij bewindslieden goed zou
kunnen werken. “Dan heb je vrijdags ministerraad
en dan ligt er zo’n dik rapport van de
wrr waar een ambtenaar bij heeft geschreven:
‘Je hoeft er geen opmerkingen over te
maken’. Dan ga je dus gewoon weer verder
met je volgende stukken. Als je als wrr je
gedachtegoed wilt overbrengen, is een presentatie
een veel betere methode. Een minister
krijgt dan van tevoren een samenvatting
met wat ambtelijk commentaar erbij. Vervolgens
heb je dan nog de presentatie zelf en
wat discussie.”
“Ik geloof dat Scheltema daarna zo’n
beetje met elk rapport hier langs is geweest”,
zegt Zalm. “Dat is misschien mijn vinger-
35 ja ar wrr 47