Op steenworp afstand - Oapen

op s t een wor p
a f s ta n d
272
Deel II - Zweden
indirect de verschillende sectoren van de samenleving representeren. De huidige
raad, bijvoorbeeld, bestaat uit een ambassadeur, enkele universiteitshoogleraren, een
parlementslid, een auteur en journalist, een vertegenwoordiger van de federatie van
vakbonden, en twee vertegenwoordigers van grote bedrijven.
De formele taak van het instituut is “to pursue futures studies, long-range analyses,
and thereby connected activities, under its own auspices or in cooperation with others,
with the objective of stimulating an open and broad discussion of future threats
to social development as well as the opportunities therein” (website iffs: november
2006). De publicaties van het instituut zijn gericht op een serie van publieken, waaronder
het algemene publiek, politici en opiniemakers. Ze worden niet geschreven
speciaal voor de overheid en bevatten niet noodzakelijk aanbevelingen voor nieuw of
ander beleid.
Het huidige instituut heeft nog steeds een verwijzing naar toekomststudies in zijn
naam, en toekomstonderzoek en langetermijnanalyses zijn prominent weergegeven
in de formele taakomschrijving. In het eigenlijke onderzoek dat op dit moment wordt
uitgevoerd is de toekomst verkennende dimensie echter niet zo prominent. Hoewel
het Instituut zeker werkt vanuit een langetermijnperspectief, is de uitwerking van
dit perspectief pragmatischer: de toekomst start in het verleden (interviews iffs). De
naam van het huidige instituut is mede gekozen om een zekere continuïteit met de
voorganger, Secretariat for Future Studies, te symboliseren. Het iffs hanteert echter
een andere opvatting over de toekomst. Waar het oorspronkelijke instituut de ambitie
had, in ieder geval in de beginjaren, om kennis te leveren die het mogelijk maakt
de toekomst te sturen, wil het huidige instituut verschillende perspectieven op de
toekomst presenteren door “studies of key public institutions with a view to enabling
participants in the public debate to identify and evaluate various courses of action”
(Framtider 2005: 42). Deze andere aanpak wordt geïllustreerd door de verandering in
de naam van het instituut van een enkelvoudige future, naar het meervoud futures.
Het instituut heeft de juridische status van een stichting. Deze constructie houdt in
dat het instituut onafhankelijk kan opereren van de overheid, en alleen verantwoording
schuldig is aan de raad van bestuur. De enige directe invloed die de regering heeft
is het benoemen van leden van de raad van bestuur, en door middel van (een gedeelte
van) de financiering van het instituut. De financiering van het iffs komt voornamelijk
uit het nationale budget, aangevuld met externe fondsen van publieke en private
partijen, hoofdzakelijk onderzoeksinstellingen. Het iffs probeert actief fondsen te
verkrijgen van deze partijen om zijn budget te vergroten. Soms neemt het instituut
deel aan competities voor onderzoekscontracten. In een dergelijk constructie heeft het
iffs recent een rapport geschreven voor het ministerie van Onderwijs.
wrr 35 ja ar