Op steenworp afstand - Oapen

suming trust. They do this by allowing the parties to monitor one another’s
behavior while encouraging them to jointly reevaluate their situation in the
light of these observations and adjust their reciprocal relationships accordingly.
(…) The monitoring reduces the possibility of duplicity, but its central
function is to regularize consultation between the parties so as to minimize
the costs of mistakes and maximize the possibility of introducing improvements
that benefit both” (Sabel 1997: 163-164).
Dit is wat Charles Sabel ‘learning by monitoring’ noemt:
“… actors can often resolve the problem of reconciling learning and monitoring
by making the two indistinguishable: by creating institutions that make
discussion of what to do inextricable from discussion of what is being done
and the discussion of standards for apportioning gains and losses inextricable
from apportionment. (…) Put yet in another way, these institutions transform
transactions into discussions, for discussion is precisely the process by
which parties come to reinterpret themselves and their relation to each other
by elaborating a common understanding of the world” (Sabel 1994: 234).
Van groot belang hierbij is dat paradigmatisch leren een kans krijgt voordat trendbreuken
zich in alle hevigheid manifesteren. Tegen de tijd dat de wal het schip keert,
weet iedere politicus wel wat hem te doen staat. Maar het is nu juist de kunst voor de
fouten uit te leren, om uitdagingen en onzekerheden in de beleidsomgeving ex ante
in goede banen te leiden, voordat het spreekwoordelijke kalf in de put verdrinkt. De
vraag nu is wat, na vijfendertig jaar ervaring met beleidsadvisering, de toekomstige
bijdrage van de wrr daaraan kan zijn. In het licht van het voorgaande laat die vraag
zich feitelijk stellen als de vraag aan welke voorwaarden een kennis- en adviesstructuur
zou moeten voldoen, om de kansen op een productieve bijdrage aan beleidsleren
te vergroten. Het gaat daarbij, zoveel mag duidelijk zijn, niet om het werk van de
wrr alleen, maar om het functioneren van het geheel van adviesorganen en instellingen
dat tegenwoordig wel wordt omschreven als de infrastructuur voor beleidsgerichte
kennis en advies.
De wrr heeft in de afgelopen 35 jaar getracht op basis van de wetenschappelijke inzichten
die de raad kan ontwikkelen en mobiliseren nieuwe langetermijnperspectieven
voor het beleid te ontwikkelen. Onafhankelijkheid en een zekere afstand van de
politieke beleidswerkelijkheid van alle dag was voor het kunnen uitoefenen van die
functie een cruciale randvoorwaarde. Maar onafhankelijkheid die in afstandelijk isolement
wordt gekoesterd, heeft weinig zin. Voor een productieve vervulling van die
wrr 35 ja ar
371