Op steenworp afstand - Oapen

of in overwegende mate gestuurd wordt door de waan van de dag of de politieke
opportuniteit. Een succesvol lerend beleidsnetwerk vraagt om beleidsvormende
gezagbekleders die openstaan voor nieuwe ideeën en die met een zekere gretigheid
wetenschappelijke kennis en ervaringen weten te absorberen. Daarvoor is nodig een
vorm van ‘dubbel engagement’. Het gaat niet alleen om wetenschappelijke studie en
passie met de publieke zaak op het conto van vooraanstaande wetenschappers die
voorbij de grenzen van hun eigen discipline durven te denken, het gaat evenzeer om
de kwaliteit en de openheid in de politieke cultuur voor de zelfstandige betekenis
van kennis en analyse. Van beleidsmakers wordt gevraagd de bereidheid zich door
experts mee te laten nemen in interessante en controversiële argumentatiepatronen
en perspectieven. Immers kwalitatief hoogstaande adviesoutput is nog geen garantie
voor kwaliteit aan beleidsoutput kant. Beslissers moeten ook willen luisteren en hun
best doen om het te begrijpen. Van een stelsel van (wetenschappelijke) beleidsadvisering
mag daarom worden verwacht dat resultaten van onderzoek en nadenken
daartoe op een geschikte manier worden gecommuniceerd: wetenschap heeft een
missie in de publieke ruimte, en ook de taak zich het repertoire eigen te maken dat
ervoor zorgt dat die missie ook tot echte doorwerking leidt. Dat kan niet altijd alleen
maar met een publicatie in toptijdschriften. De politieke en ambtelijke top vraagt om
een geheel eigen benadering.
It takes two to tango…
Misschien wel de belangrijkste les die we op grond van de voorgaande beleidstheoretische
beschouwingen over leren kunnen trekken is dat we vooral moeten afleren
om over het optimaliseren van beleidsleren na te denken door het stellen van eisen
aan één van de twee daarbij betrokken partijen. Wat nodig is, is een benadering die
voorziet in een voortdurend samendenken van deze twee. Knowledge is conversation,
leren vraagt om een relatie. Dat vraagt om een subtiele verhouding van afstand
en betrokkenheid van twee partners die elk een eigen rol te spelen hebben, maar
die slechts door goed samenspel tot goede resultaten kunnen komen. De metafoor
van een tango dringt zich op: een complexe dans waarin zowel passie als subtiele
bewegingen wezenlijke ingrediënten zijn. Soms zal het onvermijdelijk zijn dat de
dansers elkaar op de tenen trappen, maar als dat gezien wordt als een poging om de
dans nog beter te leren dansen, kan dat positief uitwerken. Het is natuurlijk maar
een metafoor, die inspireerde tot het fraaie omslag van deze jubileumbundel. Maar
het is wel een metafoor die meer dan een simpel model van vraaggestuurde kennistransfer
kansen biedt tot een inspirerende verbetering van het adviesstelsel. Een
benadering die uitgaat van betrokken verbindingen speelt bovendien (beter dan een
benadering die beleidsleren opvat als de kwaliteit van een centrale actor) in op de eer-
wrr 35 ja ar
375