Op steenworp afstand - Oapen

op steenworp
afstand
328
Deel III - Ontwikkelingen in wetenschap, beleid en samenleving
In dit meer theoretische deel van deze bundel willen wij de mogelijke betekenis van
die veranderingen voor de drie centrale functies van de wrr verkennen. Dat doen
we door die centrale functies te bespreken in een perspectief van leren. Denken en
leren vatten wij daarbij op als een wezenlijke dienst aan de democratische discussies
over zowel grondslagen, doelen, middelen als effecten van beleid. Op de conclusies
van onze verkenning willen we hier niet al te zeer vooruitlopen, maar duidelijk zal
worden dat juist in het domein van politiek en bestuur de aandacht voor adequate
mechanismen van denken en leren wezenlijk is: op de ‘markt’ van politiek en bestuur
ontbreken immers de in het domein van de ‘echte’ markt ruim voorhanden, welhaast
automatisch beschikbare incentives en mechanismen voor op verbetering gericht
leren. In het hierna volgende hoofdstuk 3 laten we eerst zien hoe problematisch en
lastig dat leren in het werkveld van het publieke domein is. Dat doen we aan de hand
van een zestal fundamentele karakteristieken die duidelijk maken dat in het publieke
domein de toepassingsvoorwaarden van een al te eenvoudig en eenduidig concept
van beleidsleren simpelweg niet kunnen worden vervuld. Duidelijk zal dan ook
worden dat die karakteristieken door de hierboven al genoemde ontwikkelingen in
de sfeer van overheid, beleid en wetenschap soms steeds verder in de weg komen te
staan van de mogelijkheid van een lerende overheid. In hoofdstuk 4 ontwikkelen
we aan de hand van het werk van een aantal meer of minder bekende auteurs op het
terrein van de beleidswetenschappen een aantal centrale dimensies van een meer
specifiek op dat lastige publieke en politieke domein gerichte leertheorie, die bovenal
betrekking hebben op de centrale rol van articulatie in democratische beleidsvormingsprocessen.
In hoofdstuk 5 gaan we in op de context en dynamiek van processen
van beleidsleren, op basis waarvan we tevens in staat zijn beleidsleren conceptueel
te definiëren. Overheidsleren is institutioneel ingebed. Departementale adviesraden,
maatschappelijke adviesorganen als de ser, en de meer onafhankelijke planbureaus
en de wrr, vormen samen met andere kennisinstellingen een belangrijk onderdeel
van het ‘leernetwerk’ van de Nederlandse overheid. In een laatste en zesde hoofdstuk
reflecteren we op basis van het voorgaande toelichting over beleidsleren over de mogelijke
toekomst van dat netwerk, en op de rol en verantwoordelijkheid die de wrr
daarin heeft.
wrr 35 ja ar